مقاله علمي: تأثير استفاده توأم از حمام فرمالين - متيلن بلو به‌عنوان ضدعفوني رايج بر شاخص‌هاي خون‌شناسي و تنش در گربه ماهي زينتي پنگوسي (Pangasius hypophthalmus)

Simultaneous exposure to Formalin and Methylene blue water-bath as a common disinfectant on haematological and stress parameters of ornamental Pangasius catfish (Pangasius hypophthalmus)

كنترل بيماري‌هاي ماهيان زينتي مي‌تواند باعث كاهش هزينه درمان و افزايش رشد و سلامت شود. يكي از روش‌هاي كنترل بيماري‌ها استفاده از محلول‌هاي ضدعفوني مانند فرمالين و متيلن بلو به صورت حمام است. در اين مطالعه 60 قطعه ماهي پنگوسي (Pangasius hypophthalmus) به‌ طور تصادفي انتخاب شد. ماهيان در دو تيمار شامل تيمار شاهد و تيمار فرمالين - متيلن بلو هركدام در سه تكرار، هر تكرار شامل 10 قطعه ماهي تقسيم شدند. ميانگين وزن ماهيان 12/67±83/2 گرم بود. ماهيان تيمار محلول ضدعفوني‌كننده به ‌طور همزمان با فرمالين (5 ppm) و متيلن بلو (4 ppm) به مدت 72 ساعت مواجه شدند و در پايان با خون‌گيري از ساقه دمي ماهيان برخي شاخص‌هاي خون‌شناسي و همچنين مقادير گلوكز و كورتيزول پلاسما به ‌عنوان شاخص‌هاي تنش مورد سنجش قرار گرفتند. استفاده از اين محلول تأثير معناداري بر شاخص‌هاي خون‌شناسي اين ماهيان در پايان اين دوره سه‌روزه نداشت (P>0.05)، اما مقادير كورتيزول و گلوكز پلاسما در تيمار فرمالين - متيلن بلو به ‌صورت معناداري بيش از تيمار شاهد بود (P<0.05). با توجه به نتايج حاصل به‌نظر مي‌رسد، استفاده از فرمالين- متيلن بلو به ‌صورت توأمان اگرچه تغييري در شاخص‌هاي خوني گربه ‌ماهي زينتي ايجاد نمي‌كند، اما منجر به ايجاد تنش در آنها مي‌شود و لذا استفاده مداوم از آن بايد با احتياط صورت گيرد. ارزيابي برخي ديگر از فراسنجه‌هاي مرتبط با وضعيت سلامتي ماهيان و نيز بررسي معايب و مزاياي ساير ضدعفوني كننده‌‌ها، مي تواند در انتخاب مناسب‌ترين تركيب ضدعفوني‌كننده در شرايط پرورشي ياري‌رسان باشد.

Controlling ornamental fish disease has a key role in reducing treatment costs and improving growth and health status. Disinfectant solutions such as formalin (F) and methylene blue (MB) are some of the effective disinfectants in the aquaculture industry. In this study the effects of simultaneous exposure to F-MB on some haematological and plasma cortisol and glucose levels on ornamental catfish, Pangasius hypophthalmus were analyzed. 60 fish, average body weight 83.2±12.67 g, were randomly chosen and put in two groups, control and F-MB, in 6 separate glass tanks (each 10 fish). The fish in the F-MB groups were exposed to formalin, 5 ppm and methylene blue, 4 ppm for 72 hours. After exposing time, blood was taken from the caudal vein and some haematological parameters plus plasma glucose and cortisol levels were analyzed. The results showed that exposing fish to F-MB disinfectant could not cause any significant changes in preliminary and secondary haematological parameters in fish (P>0.05). Even though, fish in F-MB groups showed higher plasma levels of cortisol and glucose as tension indicators in comparison to the control fish (P<0.05). It could be concluded that although simultaneous exposure to F-MB could not affect haematological parameters of ornamental catfish, it had some negative effects on tension response and need to use under exact stewardship. Study on the other fish welfare parameters as well as exposure to other disinfectants can help us to select the best option under culture condition.