امكان‌سنجي توسعه مدل بيلان آبي مبتني بر اطلاعات بزرگ مقياس دورسنجي تبخير- تعرق

Feasibility Study of Developing a Water Balance Model Using Global Gridded Evapotranspiration Products

در چرخه هيدرولوژي يكي از مهمترين اجزاء تبخير و تعرق واقعي است كه شار رطوبتي به سمت خارج ايجاد نموده و بخشي از منابع رطوبتي را از سيستم خارج مي‌نمايد. عمده روابط موجود در تخمين مقدار تبخير و تعرق واقعي، بصورت تجربي بوده و مبتني بر مشخصات اقليمي و محلي است كه كاليبره نمودن آنها و يا انتخاب نوع رابطه متناسب با مناطق مورد بررسي در آنها الزامي است. هدف اصلي مقاله حاضر، بررسي اثر استفاده از محصولات بزرگ مقياس تبخير و تعرق در عملكرد مدل‌ بيلان آب در منطقه‌اي برف‌گير و كوهستاني در غرب ايران (محدوده مطالعاتي سد قشلاق) است. به همين منظور سه محصول بزرگ مقياس GLEAM، SSEbop و MODIS در قالب چهار سناريو (سه سناريو استفاده از اين محصولات در كنار مدل مرجع بيلان منابع آب) ارزيابي شده است. در انتها با توجه به لزوم ارزيابي اثر متقابل استفاده از اين اطلاعات بر ساختار مدل بيلان، ارزيابي عدم قطعيت پارامترهاي مدل با روش GLUE انجام شده است. نتايج كاليبراسيون همزمان تبخير و تعرق و جريان رودخانه، بر بهبود رفتار مدل با استفاده از محصولات ماهواره‌ايSSEbop و GLEAM صحه مي‌گذارد. در تمام سناريوهاي مطرح شده محصول GLEAM بهترين عملكرد را داشته و شبيه‌سازي جريان رودخانه را بهبود داده است.

Evapotranspiration is one of the most important part of hydrologic cycle that sinks the watershed moisture as an outward flux from the existing water resource. Most of the current relationships equation for estimating actual evapotranspiration are empirical, which are based on local condition that their calibration or selection must be based on status of region of interest. The main goal of the current research is the evaluation of the effect of using global gridded evapotranspiration products on the performance of water balance model in Snow-covered region in a mountainous watershed located in western Iran; Gheshlagh watershed. To do this, three global gridded products including GLEAM, SSEbop and MODIS organized in four calibration scenarios (three scenarios using these products and reference model) are evaluated. Finally, due to the need for evaluating the interaction of using these data on structure of water balance models, the uncertainty of the model parameters has been evaluated by GLUE method. Simultaneous calibration results of evapotranspiration and runoff showed that model operation is better once using GLEAM and SSEbop products. In all scenarios, GLEAM had best function that improved runoff simulation.