دوراهي كنش تفاهمي و عقلانيت راهبردي در حكمراني منابع آب: مطالعه كيفي فرايندهاي ارتباطي ذي‌نفعان آب دشت رفسنجان

دولت در پنجاه سال اخير در مديريت منابع آب زيرزميني موفقيتي به دست نياورده است. در نتيجه گروهي پاسخ را در خصوصي‌سازي منابع مشترك و گروهي در مديريت مشاركتي جست و جو مي‌كنند. پژوهش حاضر در پي مقايسه نگرش ارتباطي گروه‌هاي ذي‌نفع نسبت به حكمراني منابع آب زيرزميني در دشت رفسنجان است. در اين پژوهش ازروش نظريه زمينه‌اي استفاده شده است. شركت كنندگان با روش نمونه گيري هدفمند و با معيار اشباع نظري انتخاب شدند. در اين پژوهش 115نفر از ذي‌نفعان در 10 گروه‌ كوچك بين 10تا15 نفر اطلاعاتشان از طريق بحث گروه متمركز جمع آوري شد. دو مدل متفاوت در ميان ذي‌نفعان قابل تحليل است. گروه‌هاي علاقه‌مند به كنش تفاهمي فقدان نهادهاي مدني در تنظيم قانون آب، سياست‌هاي اشتغال‌زاي آب محور را علت اين وضعيت و استراتژي برون‌رفت را مشاركت، پاسخگويي و رعايت انصاف معرفي مي‌كنند. در مقابل كنش دوم، علت را يارانه انرژي، ناآگاهي فني كشاورزان و ابهام قوانين آب مي‌داند و استراتژي پيشنهادي آنان بازار آب و آموزش ترويجي است. اين دو كنش برخواسته از دو بينش تفاهمي مشاركت جويانه و عقلانيت راهبردي است كه در عمل رابطه متفاوتي با مديريت منابع آب زيرزميني و پايداري آن برقرار مي‌كنند.