بررسي ويژگيهاي سبك‌شناسي منظومۀ يوسف و زليخاي فاخري فسايي با نگاهي به ديگر آثارش

هدف و زمينه: هدف از اين مقاله و سؤال اصلي آن، بررسي ويژگيهاي سبك‌شناسي منظومۀ «مرآت‌المحبوب» يا يوسف و زليخاي فاخري فسايي است. با توجه به تأثيرپذيري شاعر از تعليمات حوزوي و استفاده از تفاسير و جنبه‌هاي مذهبي اثر، ميتوان اين اثر را ابتدا متأثر از قرآن و سپس روايات، تورات و پيرو منظومه‌سرايان پيشينِ يوسف و زليخا مانند فردوسي، جامي، خاوري شيرازي، و آذر بيگدلي دانست. در اين مقاله، ويژگيهاي سبكي اثر مذكور در جنبه‌هاي زباني، شامل سه سطح «لغوي، آوايي و نحوي» و همچنين سطح ادبي و فكري مورد بررسي قرار گرفته و نزديكي آن به سبك دورۀ بازگشت و دورۀ حد واسط (مشروطيت) مورد موشكافي قرار ميگيرد. همچنين ويژگيهاي سبكي شاعر كه مختص به خود او ميباشد، مورد توجه قرار گرفته و به زبان محلي شاعر نيز اشاره ميشود. روش مطالعه: اين پژوهش با مطالعات كتابخانه‌اي، فيش‌برداري و استفاده از روش تحليلي ـ توصيفي انجام شده است.يافته‌ها: شيوۀ بيان فاخري در منظومه‌اش متأثّر از دورۀ بازگشت بوده و زبان او از استواري موردقبولي برخوردار است. نظم او از سادگي زبان دورۀ مشروطيت (حد واسط)، بي‌بهره نيست و كلمات محاوره‌اي نيز در آن ديده ميشود. ننتيجه‌گيري: فاخري داراي سبكي شخصي است، شاعر به بعضي كلمات علاقۀ زيادي دارد و آنها را مرتباً تكرار ميكند، در بين سرايندگان يوسف و زليخا، زباني مملو از آيات و روايات و كلمات عربي و نكات تفسيري و پندواندرز دارد كه خود سبك جديدي، مختص به او را در بين اين شاعران پديد آورده است. بطور كلي سبك فاخري تلفيقي از سبك دورۀ بازگشت ادبي و دورۀ مشروطيت (حد واسط) بوده و زبان او از كهنگي سبك خراساني و همزمان سادگي و رواني و كلمات عاميانه برخوردار است.