سبك شناسي غزليات ميرعابد سيّداي نسفي

زمينه و هدف: سبك شناسي يك اثر هنري، گامي مهم در جهت شناختن همه جانبه آن است و اهميتش بر كسي پوشيده نيست. سيّداي نسفي يكي از شاعران برجسته سبك هندي در قرن يازدهم هجري (قرن هفدهم ميلادي) در تاجيكستان است كه تاكنون غزليات او از منظر سبك شناسي بررسي نشده اند؛ بنابراين در اين پژوهش تصميم بر آن شد كه به سبك شناسي غزليات ديوان سيّدا پرداخته تا خوانندگان با زواياي گوناگون شعر و شخصيت هنري وي آشنا شوند. روش مطالعه: نوع رويكرد ما در اين مقاله، سبك‌ شناسي ساختگراست كه براساس آن به بررسي و تحليل دقيق و موشكافانه هر سه حوزه زباني، ادبي و فكري در 30 غزل منتخب از ديوان سيّدا پرداخته شده است.يافته ها: از جمله ويژگيهاي زباني در غزليات سيّدا اين است كه واج آرايي و تكرار بيشترين سهم را در ايجاد موسيقي دروني دارند. اسامي ذات بيش از سه و نيم برابر اسامي معنا هستند. اسامي فارسي بيش از دو برابر اسامي عربي اند كه از مختصات سبك هندي است. افعال ساده نيز پنج برابر افعال مركبند و از افعال پيشوندي بندرت استفاده ميكند. در چينش نحوي شعر او نيز اغراض زيبايي شناسانه دخالت دارد. در حوزه بلاغي بيشترين بسامد از آنِ تشبيهات محسوس و عيني است. در حوزه استعاره، تشخيص بالاترين بسامد را دارد. در ميان صنايع بديعي نيز تناسب و تمثيل بيشترين بسامد را دارند. ضمن اينكه براي هر يك از بخشهاي زباني و بلاغي نمودارهاي بسامدي ارائه شده است.نتيجه گيري: بسامد اسامي ذات بدان معناست كه شاعر در پي محسوس كردن امور معقول است. كاربرد افعال منفي و داراي يأس و نااميدي با بسامد بالا، نشان از اوضاع غمبار و نابسامان سيدا دارد. بسامد جملات ساده و بسيط نيز به سبك او سرعت و هيجان بيشتري بخشيده است. او شاعري مبارز است و در عهد خود محبوب و تأثيرگذار بوده است.