انواع روان‌درماني در مثنوي (با تأكيد بر دفتر اول)

زمينه و هدف: مولانا با سرودن مثنوي در پي درمان روان انسانها و كاهش آلام آنهاست. او براي رشد و تربيت انسان و تعالي روح او به شيوه‌هاي مختلفي روي مي‌آورد كه از آن ميان سه شيوۀ مهم و عملي او قصه‌درماني، رنج‌درماني و اجتماع‌درماني است. قصه‌درماني يكي از روشهاي اساسي اوست. او با بيان قصه و تمثيل به مداواي بيمار ميپردازد و براي سلامت روحي و رواني او راهكار مييابد. هدف اصلي قصه‌هاي او هدايت انسان ‌بسوي معنويت و كمال است. همچنين او رنج و درد را براي تصفيۀ روح و پاكي درون ضروري ميداند. از نظر او لطف مطلق خدا براي آزمايش و ابتلاي انسان، او را به ‌رنج مي‌افكند. همچنين حضور در خانقاه و جمع سالكان و پيران را براي رشد و كمال انسان ضروري ميداند. هدف اين پژوهش بررسي ابعاد مختلف روشهاي درماني مولانا در دفتر اول مثنوي است. روش مطالعه: روش پژوهش اين مقاله روش توصيفي و تحليلي و بر پايۀ مطالعات كتابخانه‌اي است. يافته‌ها: متون ادبي ديني با الهام از جهان بيني ديني و تأثيرگذاري بر هر دو قلمروِ شناختي و عاطفي مخاطب خود ميتوانند كاربرد فراوان داشته باشند. مثنوي يكي از شاخصترين و كارآمدترين متون عرفاني فارسي در اين زمينه است. نتيجه‌گيري: روايت قصه، پذيرش رنج و معنايابي براي آن، و حضور در جمع خانقاهيان جزو شگردهاي روان‌درماني در مثنوي معنوي است. مولوي با پرورش مباني و اصول عرفان و تصوف و بكارگيري آن در جهت درمان آلام روحي بشر، يكي از بزرگترين انديشمنداني است كه روان‌درمانگران ميتوانند از آرا و انديشه‌هاي او در اين زمينه بهره گيرند.