انعكاس‌ و مقايسه‌ مؤلفه‌هاي هويّت شيعي در محتواي سيره‌ها و رساله‌هاي تاريخي ـ اسماعيلي دوران فاطميان

فاطميان، ‌ازدولت‌هاي بزرگ شيعي‌است كه در اواخر قرن سوم هجري در شمال آفريقا شكل‌گرفت، اين‌دولت در گسترش فرهنگ و تمدن‌اسلامي، تعاليم شيعي، آشكاركردن مظاهر و مؤلفه‌هاي هويّت شيعه در مغرب ومصر، نقش غيرقابل انكاري ايفا كرد. يكي از راه‌هاي، پي‌بردن به ميزان توجه به مؤلفه‌هاي هويّت شيعي اين دولت، بررسي محتوايي منابع اصلي تاريخي است كه در آن زمان به نگارش درآمده است. درميان منابع تاريخي اسماعيلي فاطميان‌، سيره‌ها و رساله‌ها داراي اهمّيّت زيادي است و از منابع اصلي به شمار مي‌روند.مسئله‌ اصلي پژوهش پاسخ به اين سؤال بوده است: در محتواي سيره‌هاورساله‌هاي نگاشته شده در دولت فاطميان به چه ميزان مؤلفه‌هاي هويّت شيعه انعكاس داشته‌است؟پژوهش حاضر با هدف توصيف انعكاس مؤلفه‌ها و نمادهاي مرتبط با هويّت شيعي در محتواي سيره‌ها و رساله‌هاي دوران فاطميان انجام شده‌است. بدين منظور با استفاده از روش تحليل محتوا،(سه سيره و دو رساله)، مورد تجزيه و تحليل قرارگرفته‌است. بر اساس يافته پژوهش، مؤلفه‌هاي هويّت شيعي فاطميان در محتواي همه‌ سيره‌ها و رساله‌هاي بررسي شده بطور يكسان و به ميزان زيادي مورد توجه و تكرار قرار نگرفته‌اند و فقط در برخي از اين كتب مانند؛ مجموع رسايل كرماني و سيره ابن جوذر، اين مؤلفه‌ها انعكاس بيشتري داشته‌اند. بيشترين ميزان تكرار و بازتاب، مربوط به مؤلفه‌هاي مانند: امام‌علي(ع)، امام‌حسن(ع)، امام‌حسين(ع)، فاطمه‌الزهرا(س)، اهل بيت(ع) و كمترين ميزان تكرار و انعكاس به مؤلفه‌هاي‌ مانند: اربعين، نيمه‌ شعبان، مدارس‌شيعي، مساجد‌شيعي، شاعران‌شيعي، رجال‌شيعي، وكلاي‌شيعي، سكه‌هاي‌شيعي، كتب اربعه، صحيفه‌ سجاديه، مكاتب‌شيعي‌و ...، معطوف بوده است.