موضوعات، مطالعات و افق‌هاي روانشناسي اجتماعي علم؛ پيشنهاداتي براي خط‌ مشي‌گذاران علم و فناوري

التفات به نقش بي بديل علم در پيشرفت كشورها و توجه ويژه به اين موضوع در سال هاي اخير سبب شده است كه در كنار مطالعۀ علم از منظر فلسفي و تاريخي، از زوايايي كه به بُعد تجويزي آن، يعني برنامه ريزي و خط مشي گذاري علم مرتبط تر است، نيز نگريسته شود. علاوه بر اقتصاد و جامعه شناسي علم، اين بار از منظر روانشناسي علم، يعني بررسي عوامل روانشناختي تأثيرگذار در رفتار علمي دانشمندان، به مطالعۀ علم پرداخته ايم. يكي از شاخه هاي روانشناسي علم، روانشناسي اجتماعي علم است كه در سنجش با ديگر شاخه هاي آن، نوپاتر بوده است و به مطالعۀ نحوۀ تأثيرگذاري افراد و دانشمندان ديگر در فعاليت علمي مي پردازد. تأثيرات آزمايشگر بر آزمايش، تأثيرات اجتماعي  فرهنگي در علم، تأثيرات ارزيابي علم، شبكه هاي علمي، مربيگري و آموزش، فرايندهاي گروه هاي كوچك در علم و نسبت جنسيت و علم، ازجمله موضوعاتي است كه تاكنون دربارۀ آن ها مطالعه شده است. مطالعات موردي تاريخي، پارادايم هاي آزمايشگاهي، بررسي تأثير رقابت و همكاري، ادراك و جانب داري افراد بر رفتار علمي، نحوۀ تخصيص علت به آثار، مسائل مربوط به روانشناسي صنعتي سازماني نيز از موضوعاتي است كه دربارۀ آن ها مطالعۀ جدي نشده است و به منزلۀ افق هاي پيشِ روي روانشناسي اجتماعي علم مطرح اند. گسترش كمّي و كيفي ارتباطات بين المللي، تأكيد ويژه بر شاگرد پروري و تخصيص امتياز ويژه براي آن در ارتقاي اعضاي هيئت علمي، برقراري تعادل ميان فعاليت هاي فردي و گروهي در پژوهش هاي علمي، توزيع و تخصيص درست موقعيت هاي علمي و مشاغل مرتبط به نسبت جنسيت و درنهايت كمك به توسعۀ رشتۀ روانشناسي علم، پيشنهاداتي برآمده از يافته ها براي خط مشي گذاران علم و فناوري است.