تحليلِ اركان و شگردهاي بلاغي اخوانيات در نسخۀ خطي مخزن الانشاء

Analysis of the rhetorical elements of the Brotherhood in the linear version of the al-Nishah reservoir

اخوانيه و اخوانيه سرايي يكي از گونه‌هاي ديرپاي ادبيات فارسي و جزو زيرشاخه‌هاي ادب غنايي است كه نويسندگان از سده‌هايِِِِ نخستين ادب فارسي، بدان توجه داشته‌اند. درونمايه اخوانيه‌ها بسيار گسترده است؛ امّا بيشتر حول محورهايِِِ ستايش ‌از دوستان اهل فضل و ادب، احوالپرسي‌هاي دوستانه، شكوه و‌گلايه‌هاي خصوصي، شكايت از روزگار و اهل روزگار، طنز وطيب ... مي‌چرخد. پژوهشگران و محققان ادب فارسي اعتناي چنداني به اين خرده ژانر ادبي نداشته‌اند و تحقيقات بسيار كمي در اين زمينه به سامان رسانده‌اند در اين پژوهش، ضمن بررسي اجمالي تاريخچه اخوانيه، نمونه‌هاي آن را در نسخه خطي‌ مخزن‌الانشاء اثرعلي اكبرخوانساري و به ‌خط محمدرضا‌بن‌محمدرحيم كلهر، بررسي و گونه‌هاي مختلف آن دسته‌بندي و برخي شگردهاي بلاغي آن نشان داده شده است. استنتاج اين پژوهش نشان مي‌دهد گسترش ابزارهاي گوناگون ارتباطي در گذر روزگار، از رونق اخوانيه‌سرايي كم نكرده است و با وجود دگرگوني‌هاي بسياري كه ساخت و درونمايه نامه‌ها و رقعه‌هاي دوستانه در سده حاضر به خود ديده است هنوز به سنت اخوانيه سرايي توجه مي‌شود. از منظرادبي، برآيند پژوهش نشان مي‌دهد كه نويسنده اين كتاب و مشخصا در نامه‌هاي اخواني توجه خاصي به جناسها خصوصا جناس‌هاي اشتقاق ـ كه در سجع‌سازي اهميت دارند ـ و جناس نقطه بسامد زيادي است. توجه به عناصر طبيعت، واج‌آرايي و تكرار از ديگر شگردهاي تأثير‌گذار متن است. همچنين اطناب‌هاي ممل و استعمال افعال بيشتر به سبك خراساني، از ويژگي‌هاي سبكي و زباني اين اخوانيه است.

Brotherhood and Brotherhood is one of the long-standing varieties of Persian literature and one of the subdivisions of rich literature that the writers of the early Persian literature have been paying attention to. The theme of the Brotherhood is very broad, but it revolves around the axes of praise from friends of kindness, friendly greetings, the splendor of private characters, complaining of day and night, humor and humor.
Scholars and scholars of Persian literature have not paid much attention to this literary sub genre and have done little research in this field. Chlorine, its investigation and its various species and some rhetorical techniques have been shown. The findings of this study show that the development of various communication tools in the past has not diminished the prosperity of the Brotherhood, and despite the many changes that the construction of letters and friendly dances has seen in the present century, the tradition of Brotherhood is still observed. .
From a close perspective, the results of the study show that the author of this book, and in particular the Brotherhood's letters, pay particular attention to the genres, especially the derivation crimes - which are important in rhetoric - and that the genre is a high frequency point.
Attention to the elements of nature, phonetics and repetition are other influential techniques of the text. Also, the Khorasani style of verbs and the use of verbs more in the style of Khorasani are of the style and linguistic features of this brotherhood.