الزامات پياده‌سازي آمايش سرزمين در فرايند مديريت و توسعه كشور

آمايش سرزمين، تصوير سرزميني توسعه و پيشرفت بلندمدت است. در حال حاضر، سازمان برنامه‌وبودجه به‌عنوان متولي مطالعات آمايش سرزمين، مشغول تدوين سند ملي آمايش سرزمين است. پس از پايان تدوين اين سند، اجراي آن در دستور كار نهادهاي مربوطه قرار خواهد گرفت. مرحله پياده‌سازي طرح‌هاي كلان، مرحله مهمي است كه عموما با چالش‌هاي فراواني همراه است. مسئله‌اي كه پيش از آغاز اجراي طرح آمايش سرزمين در كشور بايد مورد بررسي قرار گيرد، الزامات پياده‌سازي اين طرح است. بررسي اسناد و مدارك مرتبط با آمايش سرزمين در دهه‌هاي گذشته حاكي است كه هنوز الگوهاي مناسبي براي اجراي آمايش سرزمين در كشور وجود ندارد. در پژوهش حاضر، با صاحب‌نظران مرتبط با موضوع، مصاحبه‌هاي نيمه‌ساخت‌يافته صورت پذيرفته است. مصاحبه‌ها با استفاده از تحليل مضمون، نظام‌مند شده و الگوي الزامات پياده‌سازي آمايش سرزمين استخراج گرديده است. اين الگو داراي 6 بُعد اصلي، 17 مؤلفه و 34 زيرمؤلفه است. ابعاد اصلي اين الگو عبارت‌اند از توجه به ماهيت آمايش، تدوين صحيح آمايش، مديريت منابع انساني، سازمان مجري توانمند، نظارت و بازخوردگيري مناسب و ملاحظه شرايط محيطي. با توجه به بررسي‌ها، تدوين صحيح طرح آمايش سرزمين و مديريت منابع انساني، بيشترين اهميت را در پياده‌سازي آمايش سرزمين دارا هستند.