فرا تحليلي بر مطالعات سبك زندگي در ايران با تأكيد بر مطالعه زنان و جوانان

اين پژوهش با هدف فراتحليل مطالعات سبك زندگي در ايران با تأكيد بر زنان و جوانان انجام شده است. مفهوم بسيط سبك زندگي ابزار توانمندي جهت تحليل الگوهاي مصرف و تعيين مرزهاي تشابه و تمايز در ميان گروه‌هاي مختلف اجتماعي است. با توجه به نقش مهم زنان و جوانان به عنوان نيروهاي تحول‌خواه و اثرگذار در جامعة ايران، تحليل جامعه‌شناسانة گرايش‌ آن‌ها نسبت به سبك‌ زندگي مدرن يكي از مهم‌ترين كليدهاي فهم واقعيت‌هاي جامعة ايراني است. اين مقاله با استفاده از روش فراتحليل به بررسي پژوهش‌هاي انجام شده در مورد سبك زندگي زنان و جوانان در ايران مي‌پردازد و مؤلفه‌هاي تبيين‌كننده و اثرگذار بر سبك زندگي آنان را تحليل مي‌كند. مؤلفه‌هاي سازندة سبك‌ زندگي درگسترة ميدان‌هاي متنوعي پراكنده‌اند. اما پژوهشگر ايراني به نيت يافتن آن‌چه كه در متن واقعيت‌هاي جامعة ايراني و زندگي روزمرة انسان ايراني وجود دارد، به مؤلفه‌هاي تقليل‌گرايانه‌اي چون اوقات‌ فراغت، هنجارهاي مصرف، الگوهاي خريد و مديريت بدن (اغلب نوع پوشش) پرداخته است. همچنين ضعف در انجام‌ پژوهش‌هاي انگشت‌شمار كيفي و تركيبي نسبت به پژوهش‌هاي كمي، تأكيد بر ابعاد خاصي از زندگي جوانان و زنان، خلأ كار جامعه‌شناسانه در حوزة سبك ‌زندگي مردان به طور خاص از موارد برجسته در پژوهش‌هاي مورد مطالعه است. تبيين‌كنندگي بالاي متغير سرماية فرهنگي نسبت به ساير متغيرهاي اثرگذار بر سبك ‌زندگي از موارد مشترك در اغلب پژوهش‌هايي است كه به مطالعة سبك ‌زندگي زنان و جوانان ايراني پرداخته‌اند. نتايج اين مطالعه نشان مي‌دهد پس از سرماية فرهنگي به ترتيب متغير تحصيلات و سرماية اجتماعي تبيين‌كنندگي بالاتري را نسبت به ساير متغيرهاي اثرگذار بر سبك‌ زندگي زنان و جوانان نشان مي‌دهند.