بررسي آيروني نمايشي/ تقدير در داستان «پادشاه و كنيزك» در دفتر اوّل مثنوي مولانا

A Survey of Irony's Drama / Cum in The Story of "The King and the Kinezak" in the First Book of Molana's Masnavi

با وجود اينكه آيروني در ادبيّات منظوم ايران، نمونه‌هاي فراواني دارد، در حوزۀ نقد، كمتر به آن توجّه شده است. آيروني، نوعي شيوۀ بيان است كه تقريباً معادل اصطلاحات ادبي رايج همچون تجاهل‌العارف، طنز‌آميز، مجاز به‌علاقۀ تضاد، طعنه، استهزا و ايهام به‌كار مي‌رود. آيروني يك آرايۀ ادبي و نوع خاصي از بيان دو پهلو است كه با ابهام و ايهام، متفاوت است. به بياني ديگر، نوعي دوگانگي بياني خلاف انتظار يا نوعي استنباط خلاف مقصود گوينده است كه با‌عنوان آيروني از قرن هجدهم به‌ بعد، در ادبيّات اروپا رايج شده است. ريشۀ لغوي آن، به زمان سقراط و يونان باستان بر مي‌گردد. امّا اين شيوۀ سخن گفتن، همواره با زبان همراه بوده است؛ چنان كه در بسياري از آثار ادبي كلاسيك، نمونه‌هايي از آن را مي‌توان يافت از جمله مثنوي مولانا.‌ در اين جستار برآنيم تا با ارائۀ تعاريف موجود از آيروني و انواع آن، به مبحث آيروني تقليد در داستان كنيزك مولانا بپردازيم و زواياي پنهان آن را واكاوي نماييم و ضمن تبيين مفهوم آيروني در شعر و بيان تمايز ميان اين صنعت با ابهام و كنايه و ديگر گونه‌هاي دو پهلو، به نوعي مرزبندي ميان آيروني و ساير صنايع ادبي دست يابيم و مظاهر و نمود آيروني تقليد را در داستان «پادشاه و كنيزك» از مولانا بررسي كنيم.

Despite the fact that Irony has many examples in Iranian poetic literature, he has paid less attention to critique. Irony is a form of expression that is roughly equivalent to commonly used literary terms such as anthropomorphic, humorous, permissive, contradictory, sarcastic, mockery, and inspirational. Ironi is a literary arena and a special type of double-edged expression that is different from ambiguity. In other words, a kind of duplication is a counter-inference or a kind of inferiority contrary to the purpose of the speaker, which has become popular in European literature since the eighteenth century. Its lexical root dates back to the time of Socrates and ancient Greece. But this way of speaking has always been associated with language, as in many classical literary works, examples can be found, including Rumi's Masnavi. In this essay, we try to present the existing definitions of Irweni and its variants to the subject of Irony imitation in the story of the criminals of Maulana and to examine its hidden angles, while explaining the concept of Irene in poetry and expressing the distinction between this industry with ambiguity and indecision and other forms Two sides, in the form of a borderline between Irony and other literary industries, we will examine the manifestations of Irrowi's imitation in the story of "King and Kinnish" from Rumi.