وابستگي به منابع طبيعي و اثرات آن بر شاخص سلامت در اقتصاد ايران

وفور منابع طبيعي از كانال‌ها و مجاري مختلفي، رشد اقتصادي را تحت تأثير مي‌گذارد كه سرمايه انساني يكي از مهم‌ترين كانال‌هاي تأثيرگذاري وفور منابع طبيعي بر رشد اقتصادي به شمار مي‌رود. در اين تحقيق با استفاده از يك مدل خودرگرسيون برداري با پارامترهاي متغير در طول زمان (TVPVAR) و داده‌هاي سال‌هاي 1367 تا 1395 رانت نفت، آموزش، توليد ناخالص داخلي سرانه و شاخص اميد به زندگي، به بررسي نحوه اثرگذاري متغيرهاي مدل بر بعد سلامت سرمايه انساني در اقتصاد ايران پرداخته شده است. نتايج بيانگر اثرات منفي رانت نفت بر روي بعد سلامت سرمايه انساني در اقتصاد ايران است. به‌علاوه اثر توليد ناخالص داخلي سرانه بر روي شاخص اميد به زندگي در تمام دوره موردبررسي مثبت است، با اين‌وجود بسته به سهم مخارج بهداشتي از توليد ناخالص داخلي كشور، شاهد نوسان اثرات مثبت فوق در طول دوره موردبررسي بوده‌ايم. بر اساس نتايج شاخص آموزش اثر منفي بر روي شاخص اميد به زندگي دارد، مسئله‌اي كه در تضاد با انتظارات تئوريك بوده و ضعف‌هاي ساختاري در نظام آموزش كشور را نشان مي‌دهد.