منطقه گرايي و همكاري منطقه اي در آسياي مركزي

در دورۀ پس ازفروپاشي شوروي، آسياي ميانه انسجام موجود در دوره شوروي را از دست داده‌است. كشورهاي منطقه از آن زمان به‌دنبال پيوندهاي بيروني براي دستيابي به منافع اقتصادي و امنيتي خود بوده‌اند. در اين روند، رابطۀ بين كشورهاي آسياي ميانه ضعيف شد و در برخي موارد خصمانه شد. فرايند ملت‌سازي كه رهبران ملي انجام دادند، اقليت‌هاي قومي وكشورهاي همسايه را از خود دور كرد. در نتيجه، سازوكارها يا سازمان‌هاي منطقه‌اي كه درمنطقه ايجاد شده‌اند توسط قدرت‌هايي مانند روسيه، چين و ايالات‌متحده هدايت يا آغاز مي‌شوند. منافع رقابتي اين قدرت‌ها در ارتقاي همكاري بين كشورهاي آسياي مركزي كمكي نكرده‌است، هرچند برخي از اين سازمان‌ها براي كشورهاي عضو مفيد هستند. با اين‌حال از سال 2016 كه رهبر جديدي به رياست جمهوري ازبكستان رسيد، روند جديدي قابل‌مشاهده است. بهبود روابط دوجانبه و اجلاس سران منطقه، اميد به منطقه‌گرايي جديد در آسياي ميانه (كه مبتني بر پويايي همكاري داخلي در منطقه است) را تقويت مي‌كند. اين ممكن است جايگزين سازوكارها يا سازمان‌هاي موجود نشود. با اين‌حال، اين فرايند خود براي همكاري بين‌منطقه‌اي مناسب است و مي‌تواند براي رهايي منطقه از رقابت ژئوپليتيكي قدرت‌هاي خارجي مفيد باشد. پرسش پژوهش اين است كه «چرا تاكنون روند منطقه‌سازي درآسياي مركزي با موفقيت همراه نبوده است؟» در پاسخ به پرسش، اين فرضيه مطرح مي‌شود كه به‌نظر مي‌رسد عوامل و موانع سياسي، امنيتي، اقتصادي و فرهنگي درون‌منطقه‌اي و نيز دخالت بازيگران فرامنطقه‌اي باعث عدم موفقيت منطقه‌گرايي در آسياي مركزي شده‌است.