كليدواژه :
نظاميان , سياست خارجي , امنيت , انديشه استراتژيك , ديپلماسي دفاعي
چكيده فارسي :
«نيروي نظامي» همواره يكي از قدرتمندترين سازمان‌هاي اجتماعي و از شناسه‌هاي اصلي ﺳﯿﺎﺳﺖ ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺑﻮده اﺳﺖ. ﻣﺎﻫﯿﺖ آﻧﺎرﺷــﯿﮏ ﺳﯿﺴــﺘﻢ ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠــﻞ، در ﭘــﯽ رﺷــﺪ اﺣﺴــﺎس ﻧﺎاﻣﻨﯽ و ﺗﻌﻠﯿﻖ اﻣﻨﯿﺖ ﮐﺸﻮرﻫﺎ، ﻧﻈﺎﻣﯿﺎن را ﺑﻪ ﯾﮑﯽ از ﺻﺎﺣﺐﻣﻨﺼﺒﺎن ﺳﯿﺎﺳﺖ ﺧﺎرﺟﯽ ﺑﺪل ﮐﺮده و ﮐﺎرﺑﺮد ﻧﯿﺮوي ﻧﻈﺎﻣﯽ در رﻫﯿﺎﻓﺖ ﺳﻨﺘﯽ، اﺑﺰار ﻣﻠﯽ ﺳﯿﺎﺳﺖﮔﺬاري ﺗﻠﻘﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ. اﯾﻦ ﻧﮕﺎه ﭘﺎدﮔﺎﻧﯽ ﻣﻮﻟﻮد ﺟﺪاﯾﯽﻧﺎﭘﺬﯾﺮي اﻧﺪﯾﺸﻪ اﺳﺘﺮاﺗﮋﯾﮏ از ﺗﻔﮑﺮ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑﻮده، اﻣﺎ اﻧﻘﻼب روﺷﻨﻔﮑﺮي در رواﺑــﻂ ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠــﻞ از اواﺳــﻂ دﻫــﻪ 1980، ﻇﻬــﻮر رﻫﯿﺎﻓﺖﻫــﺎي اﻧﺘﻘــﺎدي و ﻣﻌﺮﻓﺖﺷﻨﺎﺧﺘﯽ ﻧﻮﯾﻦ، رﺷﺪ ﮔﻔﺘﻤﺎنﻫﺎي ﻧﻮﯾﻦ درﺑﺎره دوﻟﺖﻫﺎي ورﺷﮑﺴﺘﻪ، ﺟﻨﮓﻫﺎي ﻧﻮﯾﻦ و رﺷﺪ ﺑﺤﺚﻫﺎي اﻣﻨﯿﺘﯽﺳﺎزي ﺑﻪﻣﺜﺎﺑﻪ ﺑﺮآﯾﻨــﺪ اﻧﻘــﻼب ﭘﺴــﺎﺗﺠﺮﺑﯽ ﺑﺎﻋــﺚ ﻏﻔﻠــﺖ از ﻧﻘــﺶ ﻧﻈﺎﻣﯿﺎن در ﺳﯿﺎﺳﺖ ﺧﺎرﺟﯽ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﮔﺸﺘﻪ اﺳﺖ. ﻣﻠﻬﻢ از اﯾﻦ اﻣﺮ، ﭘﺮﺳــﺶ اﺻــﻠﯽ ﻧﮕﺎﺷــﺘﻪ ﺟﺎري اﯾﻦ ﺑﻮده ﮐﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﺤﻮﻻت ﻣﺴﺘﺤﺪث در دوران ﻣﻌﺎﺻﺮ، ﭘﯿﻮﻧﺪ ﺑــﯿﻦ ﻧﻈﺎﻣﯿــﺎن و ﺳﯿﺎﺳﺖ ﺧﺎرﺟﯽ ﺑﺎ ﭼﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮي ﻣﻮاﺟﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ؟ ﻃﺒﻖ ﻓﺮﺿﯿﻪ ﭘﮋوﻫﺶ، ﮔﺮﭼﻪ ﺟﺪاﯾﯽ ﺑﯿﻦ ﻧﻈﺎﻣﯿﺎن و ﺳﯿﺎﺳﺖ ﺧﺎرﺟﯽ ﯾﮑﯽ از ارﮐﺎن ﺳﯿﺎﺳﺖ ﻣﺪرن ﺑﻮده، اﻣــﺎ ﭼﻨــﯿﻦ ﺷــﮑﺎﻓﯽ ﻟﺰوﻣــﺎً ﻣﺎﻫﻮي و راﻫﺒﺮدي ﻧﺒﻮده، ﺑﻠﮑﻪ ﺣﺎﮐﯽ از ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻫﻮﯾــﺖ و ﻧﻘــﺶ ﻧﻈﺎﻣﯿــﺎن در دوران ﻣﻌﺎﺻــﺮ ﺑﻮده اﺳﺖ. ﺑﻪ ﺑﯿﺎﻧﯽ دﯾﮕﺮ، دﯾﭙﻠﻤﺎﺳﯽ دﻓــﺎﻋﯽ ﺑﻪﻣﺜﺎﺑــﻪ ﺳﯿﺴــﺘﻢ ﺿــﺪﺑﺤﺮان، ﺟﻬــﺖ ﺗﺮﻓﯿــﻊ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ دوﻟﺖﻫﺎ ﺑﻪ ﺗﻘﻮﯾﺖ ﻧﻘﺶ ﻧﻈﺎﻣﯿﺎن در ﺳﯿﺎﺳﺖ ﺧﺎرﺟﯽ اﻧﺠﺎﻣﯿــﺪه اﺳــﺖ. ﯾﺎﻓﺘﻪﻫﺎي ﭘﮋوﻫﺶ ﻧﺸﺎن داده ﮐﻪ دﯾﭙﻠﻤﺎﺳﯽ دﻓﺎﻋﯽ ﺑﺎ ﺗﻼش ﺑــﺮاي ﺗﻮزﯾــﻊ و ﺗﮑﺜﯿــﺮ اﻣﻨﯿــﺖ اﯾﺠﺎﺑﯽ، ﺑﺴﺘﺮي ﺑﺮاي ﮔﺬار ﺑﻪﺳﻮي ﺟﻮاﻣﻊ ﭘﺴﺎﻣﻨﺎزﻋﻪ ﻣﻬﯿﺎ ﮐﺮده اﺳــﺖ؛ ﻓﺮﺿــﯿﻪاي ﮐــﻪ ﺑــﺎ وش ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ و اﺳﺘﻤﺪاد از ﺷﯿﻮه اﺳﻨﺎدي- ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪاي ﺑﻪ آزﻣﻮن ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ.
