بررسي نمود كهن‌الگوي آنيموس در شعر ژاله قائم‌مقامي

The Study of Animus Archetype in Zhaleh Ghaemmaghami's Poems

هدف: يونگ، روانِ ناخودآگاهِ انسان را متشكّل از دو قطب متقابل مؤنّث و مذكّر آنيما و آنيموس مي‌داند. كهن‌الگوي آنيما نيمۀ زنانه در روان مرد و آنيموس نيمۀ مردانه در روان زن است. اين كهن‌الگوها تحتِ تأثير روابط و رفتارهاي خانواده در وجود هر شخص شكل مي‌گيرند و تحتِ شرايط اجتماع و زندگي وي، مي‌توانند تغييراتي در شخصيّت او به دنبال داشته باشد. يگانگي با اين كهن‌الگوها موجب تكامل انسان خواهد شد و استيلاي هر يك از اين قطب‌هاي متقابل در فرد، سلسله‌اي از ويژگي‌ها را پديد مي‌آورد كه از منظر روان‌شناسي قابل بررسي‌اند. اين تصويرها در آثار هنرمندان به صورت ناخودآگاه خود را نشان مي‌دهند. قائم‌مقامي شاعربانوي معاصر، نيز ناخودآگاه اين كهن‌الگوها را در اشعارش به اشكال مختلف(مثبت و منفي) بروز داده‌است. روش: پژوهش حاضر، با هدف راهيابي به لايه‌هاي پنهان انديشه‌هاي ژاله قائم‌مقامي با استفاده از نقد روانشناختي و بهره‌گيري از تفكّرات يونگ، مي‌كوشد با روش توصيفي – تحليلي مبتني بر مطالعات كتابخانه‌اي، همۀ نمودها و جلوه‌هاي مثبت و منفي كهن‌الگوي آنيموس را در ديوان قائم‌مقامي استخراج و بسامد آنها به صورت نمودار بيان كند. يافته‌ها: بر پايۀ يافته‌ها، در اشعار ژاله بسامد جنبۀ مثبت آنيموس در مقايسه با جنبۀ منفي، بالاتر است؛ به‌طوري‌كه 74.74درصد يافته‌ها پيرامون نمود مثبت آنيموس است و 25.26درصد از يافته‌ها، نشان از جنبه‌هاي منفي آنيموس هستند. شكل‌گيري اوليۀ اين كهن‌الگوها به هنگام حضور قائم‌مقامي در خانواده مثبت است؛ امّا با ازدواج و شروع زندگي زناشويي وي، نمود‌هاي منفي آن‌ها آغاز مي‌شود و پس از شكست در ازدواج و جدايي او از فرزند، به اوج خود مي‌رسد.

Jung, considers the subconscious mind of man to be the female and male cross-poles of Anima and Animus. Anima's archetype is half feminine in the male psyche and Animus is half masculine in the female psyche. These archetypes are influenced by the relationships and behaviors of the family, especially the parents, in the presence of each individual, and can change his personality under the circumstances of his community and life. The oneness and homogeneity of these archetypes will cause human development, and the domination of each of these cross-poles in the individual will make a series of traits and characters that can be studied from a psychological perspective. These images are unconsciously depicted in the works of artists. GhaemMaghami,as a contemporary lady poet, has also unconsciously expressed these archetypes in his poems in various ways (positively and negatively). the frequency of positive aspect of animus is higher than that of negative side In her poems,74.74% of findings presents positive aspects of animus and25.26% of findings indicates negative aspects of animus. The initial formation of these archetypes is positive when she is single, but after marriage and quitting her child because of the divorce , the negative presentations begin to realize.