تبيين الگوي اثربخشي روش‌هاي تثبيت شده در اتيسم (تحليل رفتار كاربردي ABA، اسنوزلن، دوسا) مبتني بر انعطاف پذيري رفتاري در كودكان مبتلا به اختلال طيف اتيسم

Explaining Pattern the Effectiveness of Autism-Stabilized Methods (Applied Behavior Analysis (ABA), Dohsa, Snoezelen) based on Behavioral Flexibility in Children with Autism Spectrum Disorder

هدف: پژوهش حاضر با هدف، تبيين الگوي اثربخشي روش‌هاي تثبيت شده در اتيسم (تحليل رفتار كاربردي ABA، اسنوزلن، دوسا) مبتني بر انعطاف پذيري رفتاري در كودكان مبتلابه اختلال طيف اتيسم شهر تهران در سال 1397 انجام گرفت. روش: روش پژوهش نيمه آزمايشي از نوع طرح پيش‌آزمون-پس‌آزمون با گروه كنترل بود. جامعه آماري اين پژوهش كليه كودكان مبتلابه اختلال طيف اتيسم شهر تهران در مراكز آموزشي و توانبخشي دولتي و خصوصي بود كه با روش نمونه گيري در دسترس، تعداد 48 نفر انتخاب و به طور تصادفي ساده به 4 گروه مداخله به روش تحليل رفتار كاربردي، اسنوزلن، دوسا و گروه كنترل، تقسيم شدند. جمع آوري داده ها بر اساس مقياس تشخيص اتيسم گيليام (گارز) (1995)، چك ليست بازبيني اصلاح شده و آزمون هوش وكسلر انجام پذيرفت و از روش آماري توصيفي و استنباطي و آزمون تحليل كواريانس چند متغيري براي حذف اثر پيش‌آزمون با استفاده از نرم افزار spss استفاده شد. يافته‌ها: يافته ها نشان داد هر سه روش تحليل رفتار كاربردي ABA، اسنوزلن و دوسا نسبت به گروه كنترل تأثير معناداري بر افزايش انعطاف پذيري رفتاري داشته اند. همچنين روش تحليل رفتار كاربردي ABA نسبت به دو گروه ازمايشي ديگر تأثير بيشتري بر بهبود انعطاف پذيري رفتاري در سه مرحله اندازه گيري داشته است. نتيجه‌گيري: در نتيجه استفاده از مداخلات (تحليل رفتار كاربردي ABA، اسنوزلن، دوسا) و برنامه‌هاي آموزشي به عنوان روشي در بهبود و توانبخشي كودكان مبتلابه اختلال اتيسم پيشنهاد مي‌شود.

The aim of this study was to explain the effectiveness model of established methods in autism (applied behavior analysis of ABA, Snozlen, Dosa) based on behavioral flexibility in children with autism spectrum disorder in Tehran in 2018. Methodology: The research method was quasi-experimental pretest-posttest design with a control group. The statistical population of this study was all children with autism spectrum disorder in Tehran in public and private educational and rehabilitation centers. By available sampling method, 48 people were selected and randomly divided into 4 intervention groups by functional behavior analysis method, Snozlen, Dosa and the control groups were divided. Data were collected based on the Gilliam (Garz) (1995) Autism Diagnosis Scale, a modified review checklist, and the Wechsler IQ test. Spss was used. Findings: The results showed that all three methods of functional behavior analysis ABA, Snozlen and Dosa had a significant effect on increasing behavioral flexibility compared to the control group. Also, ABA applied behavior analysis method had a greater effect on improving behavioral flexibility in three measurement stages than the other two experimental groups. Conclusion: As a result, the use of interventions (ABA functional behavior analysis, Snozlen, Dosa) and educational programs is suggested as a way to improve and rehabilitate children with autism.