بررسي ميزان فلوئور در تعدادي از خاك‌ها و ارتباط آن با ويژگي‌هاي خاك

هرچند فلوئور عنصري ضروري براي انسان و حيوان مي باشد ولي بالا بودن غلظت اين عنصر در خاك مي تواند براي حيوان هاي چراكننده و گياهان آسيب زا باشد. در حيوان هاي چراكننده، فرودادن و گوارش خاك هنگام چرا به عنوان راهي براي سمناكي و مسموميت احتمالي فلوئور در نظر گرفته مي شود. در پژوهش حاضر، دامنه ي غلظت هاي فلوئور كل و محلول و ارتباط آن ها با ويژگي هاي برگزيده ي خاك هاي اطراف شهرستان اهر در استان آذربايجان شرقي بررسي شده است. براي اجراي اين پژوهش، تعداد 21 نمونه خاك سطحي از مناطق اطراف شهرستان اهر برداشت و برخي ويژگي هاي فيزيكي و شيميايي و غلظت هاي فلوئور كل و فلوئور محلول آن ها اندازه گيري شد. يافته هاي به دست آمده نشان داد كه غلظت فلوئور كل و فلوئور قابل استخراج با كلرايد كلسيم خاك‌ها در دامنه هاي به ترتيب 574.3 – 204.7 و  5.9 – 0.7 ميلي گرم بر كيلوگرم خاك و با ميانگين هاي به ترتيب 334.8 و 4.1 ميلي گرم بر كيلوگرم خاك قرار داشت كه نشان ميداد اين خاك‌ها از نظر فلوئور در گروه خاك هاي غيرآلوده مي باشند. غلظت فلوئور كل با فسفر كل، كربن آلي و اكسيدهاي آلومينيوم همبستگي معني دار نشان داد، در حالي كه فلوئور قابل استخراج با كلرايد كلسيم فقط با كربن آلي همبستگي معني‌دار داشت. غلظت‌هاي برآورده شده فلوئور در محلول خاك‌ها بسيار پايين‌تر از غلظت هاي بحراني فلوئور براي ايجاد سميت در گياهان (0.5 – 0.3 ميكرو گرم بر ميلي ليتر براي جوي دوسر و 32 ميكروگرم بر ميلي ليتر براي گوجه فرنگي)  بود. با در نظرگيري ميزان طبيعي بلع و فرودادنخاك به وسيله ي دام، مسموميت اين عنصر براي آن ها خيلي ضعيف به نظر مي رسد.