مقايسه تجلي سيماي پيران و مشايخ در ديوان عطار نيشابوري و مولوي

Manifestation of the image of elders in Attar Neyshabouri and Movlavi's Divan according to the American school in comparative literature

سيماي پير در عرفان اسلامي داراي جايگاه ويژه‌اي است. كتاب‌هاي عرفاني نيز كم و بيش، به ترسيم و توصيف سيماي پير پرداخته‌اند و اهميت و لزوم آن را به روشني برشمرده‌اند كه در اين ميان «حديقه» سنائي، «منطق الطير» عطار، «مثنوي» مولوي و ديوان حافظ داراي اهميت خاص و نقش بنيادي بوده‌اند. اين بزرگان با آفرينش اين آثار به فهم هرچه بيش‌تر اوضاع و احوال عرفاني شاعران بزرگ از وراي آموزه‌هاي عرفاني و تجربيات شخصي آنان كمك شاياني كرده‌اند. مقايسه سيماي پير در اين چهار اثر در روشن شدن هرچه بهتر برخي از زواياي اعمال و رفتار پير و درك صحيح اين متون بي‌تأثير نخواهد بود. عطار و مولوي شخصيت پير را با تعابير متعددي نظير شيخ، ساقي و رند و با بهره­مندي از نام مقدس انبياي الهي مانند عيسي(ع)، خضر(ع)، و رسول اكرم(ص) به خواننده مي­ شناساند. اين نوشتار در صدد است به تبيين و تشريح سيماي پيران و مشايخ در انديشه­ هاي صوفيانه عطار و مولوي بپردازد.

The old image has a special position in Islamic mysticism. Mystical books have more or less depicted and described the old image and have clearly stated its importance and necessity, among which Sanai's "Hadigah", Attar's "Mantegh Al-Tair", Movlavi's "Masnavi" and Hafez's Divan have a special importance and role. By creating these works, these great men have made a great contribution to understanding the mystical situation of the great poets beyond their mystical teachings and personal experiences. Comparing the appearance of the old in these four works will not be ineffective in clarifying some aspects of the actions and behavior of the old and understanding the texts correctly. Attar and Movlavi introduce the old character to the reader with various interpretations such as Sheikh, Saqi and Rand and by using the holy names of divine prophets such as Jesus (AS), Khezer (AS), and the Holy Prophet (PBUH). This article seeks to explain the appearance of elders in the Sufi thoughts of Attar and Movlavi.