عنوان مقاله :
تحليل تداوم الگوهاي فضايي (مكاني) گردوغبار در استان كرمانشاه
عنوان به زبان ديگر :
Continuity analysis of spatial (spatial) dust patterns in Kermanshah province
پديد آورندگان :
پروين، محمد دانشگاه آزاد اسلامي واحد علوم و تحقيقات - گروه جغرافيا، تهران، ايران , لشكري، حسن دانشگاه شهيد بهشتي - دانشكده علوم زمين، تهران، ايران , برنا، رضا دانشگاه آزاد اسلامي واحد اهواز - گروه جغرافيا، اهواز، ايران , كرم پور، مصطفي دانشگاه لرستان - گروه جغرافيا، خرم‌آباد، ايران
كليدواژه :
روند , خودهمبستگي فضايي , كرمانشاه , گردوغبار , شاخص موران (I)
چكيده فارسي :
پديده گردوغبار، امروزه به يكي از مخاطرات طبيعي در كشور تبديل شده است؛ پديده‌اي كه با آثار زيان‌بار خود از جوانب مختلف شرايط طبيعي و انساني را تحت تأثير قرار مي‌دهد. لذا در اين پژوهش به بررسي و تحليل تداوم الگوهاي فضايي گردوغبار در كرمانشاه پرداخته شد. بدين منظور آمار گردوغبار 12 ايستگاه سينوپتيك استان طي دوره آماري 1987 تا 2017 از سازمان هواشناسي كشور اخذ گرديد و پس از تشكيل پايگاه داده‌اي به‌منظور شناسايي الگوهاي مكاني گردوغبارهاي استان از شاخص فضايي موران (I) بهره گرفته شد. همچنين به‌منظور بررسي روند تغييرات از تحليل روند خطي رگرسيون استفاده شد. نتايج نشان داد بيشينه رخداد گردوغبارهاي استان بيشتر محدود به نيمه غربي و كمينه رخداد آن‌ها بيشتر مربوط به نيمه شرقي استان است. همچنين بيشتر تداوم رخداد گردوغبارهاي استان در مناطق هم‌جوار با مرزهاي عراق مشاهده شده است كه حاكي از فرامحلي بودن گردوغبارهاي استان مي‌باشد. نتايج الگوهاي خودهمبستگي فضايي نيز نشان داد كه رخداد تداوم دو و ده‌روزه در نيمه غربي استان يعني مناطق قصر شيرين و سرپل ذهاب تشكيل الگوي خوشه‌اي بالا (مثبت) و در نيمه شرقي استان يعني مناطق سنقر و هرسين تشكيل الگوي خوشه‌اي پايين (منفي) را داده است. همچنين الگوهاي فضايي در مقياس ماهانه وضعيتي مشابه با الگوهاي فضايي تداوم‌هاي دو تا ده‌روزه را تجربه كرده است. بررسي روند تغييرات نيز نشان داد كه در مقياس ماهانه به‌جز ماه‌هاي نوامبر و دسامبر در ساير ماه‌ها روند افزايشي معني‌دار در سطح اطمينان 95 درصد مشاهده مي‌شود. همچنين از نظر فصلي شديدترين روند افزايشي رخدادهاي گردوغبار مربوط به فصل‌هاي بهار و تابستان است.
چكيده لاتين :
The phenomenon of dust has become one of the natural hazards in the country today; A phenomenon that affects natural and human conditions with its harmful effects in various ways. Therefore, in this study, the continuity of dust spatial patterns in Kermanshah was investigated and analyzed. For this purpose, dust statistics of 12 synoptic stations of the province during the statistical period 1987 to 2017 were obtained from the Meteorological Organization and after creating databases to identify the spatial patterns of dust in the province, the Moran spatial index (I) was used. Linear regression trend analysis was also used to examine the trend of changes. The results showed that the maximum incidence of dust in the province is mostly limited to the western half and the minimum incidence is more related to the eastern half of the province. Also, most of the persistence of dust in the province has been observed in the areas adjacent to the Iraqi border, which indicates that the dust of the province is trans-local. The results of spatial autocorrelation patterns also showed that the occurrence of two and ten days continuity in the western half of the province, ie Qasr Shirin and Sarpol-e-Zahab regions, formed a high (positive) cluster pattern and in the eastern half of the province, ie Songhar and Harsin regions, formed a low (negative) cluster pattern. Is. Spatial patterns on a monthly scale have also experienced a situation similar to spatial patterns lasting two to ten days. Examination of the change trend also showed that on a monthly basis, except for November and December, in other months, a significant upward trend is observed at the 95% confidence level. Also, in terms of seasonality, the most intense increasing trend of dust events is related to spring and summer seasons.
عنوان نشريه :
جغرافياي طبيعي
