مقايسه تاثير رفلكسولوژي و ماساژ بر ميزان بيلي‌روبين سرمي نوزادان مبتلا به هيپربيلي‌روبينمي تحت درمان با فتوتراپي: يك كارآزمايي باليني تصادفي شده

سابقه و هدف: رايج‌ترين درمان هيپربيلي‌روبينمي، فتوتراپي است. درمان‌هاي مكمل نظير ماساژ و رفلكسولوژي با تاثير بر دفع مكونيوم مي‌تواند براي كاهش ميزان بيلي‌روبين مناسب باشد، اين مطالعه جهت مقايسه تاثير رفلكسولوژي و ماساژ بر بيلي‌روبين سرمي نوزادان مبتلا به هيپربيلي‌روبينمي انجام شد. مواد و روش‌ها: در اين مطالعه كارآزمايي باليني تصادفي شده در سال 1398، 90 نوزاد تحت فتوتراپي در بخش نوزادان بيمارستان شهر رفسنجان به روش نمونه‌گيري در دسترس و مبتني بر هدف انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. نمونه‌ها به دو گروه مداخله و يك گروه كنترل تقسيم شدند. در گروه ماساژ، روزانه سه بار به‌مدت 20 دقيقه مداخله ماساژ و در گروه رفلكسولوژي نيز روزانه سه بار به‌مدت 20 دقيقه رفلكسولوژي دريافت نمودند. گروه كنترل فقط فتوتراپي بودند. ابزار گردآوري اطلاعات، پرسشنامه ويژگي‌هاي فردي و ثبت ميزان بيلي‌روبين سرمي قبل و بعد از مداخله بود. يافته‌ها: ميانگين بيلي‌روبين قبل از مداخله در گروه رفلكسولوژي3/15 ±18/39، ماساژ2/24 ±18/51و كنترل 2/44 ±18/23بود كه اختلاف آماري معني‌داري را نشان نداد(0/923=P). اما48 ساعت بعد از مداخله ميانگين بيلي‌روبين در گروه‌هاي رفلكسولوژي0/96 ±8/20، ماساژ0/68 ±8/67 و كنترل1/22 ±9/33اختلاف آماري معني‌داري را بين سه گروه نشان داد(0/001P ). آزمون تعقيبي مشخص كرد كه اثر مداخله رفلكسولوژي در كاهش ميانگين بيلي‌روبين به‌طور معني‌داري بيش از مداخله ماساژ و كنترل بود(0/001P ). هم‌چنين اثر مداخله ماساژ در كاهش بيلي‌روبين به‌طور معني‌‌داري بيش از گروه كنترل بود(0/027=P). استنتاج: به نظر مي‌رسد انجام رفلكسولوژي، در كاهش ميزان بيلي‌روبين نوزادي نسبت به ماساژ موثر‌تر باشد. پرستاران مي‌توانند جهت كاهش بيلي‌روبين در كنار فتوتراپي از رفلكسولوژي و ماساژ به عنوان دو روش غير دارويي استفاده نمايند. شماره ثبت كارآزمايي باليني : 3N20180206038642IRCT