پايش ماهواره‌اي دماي روزهنگام سطح زمين حوضه‌ي آبريز جازموريان با استفاده از فرآورده‌هاي سنجنده‌ي موديس

Satellite Monitoring of Daytime Land Surface Temperature (LST) of Jazmourian Catchment Using MODIS Sensor Products

دماي سطح زمين (LST) از جمله مهم‌ترين متغيرهايي مي‌باشد كه اطلاعات مهمي در رابطه با خصوصيات فيزيكي و شيميايي خاك‌كره، هواكره و آب‌كره فراهم مي‌نمايد. از آن جايي كه اين متغير اولين واكنش حرارتي را در مقابل تغييرات محيطي نشان مي‌دهد، بنابراين واكاوي آن مي‌تواند اطلاعات ارزشمندي را در اختيار پؤوهشگران علوم محيطي قرار دهد. طي سال‌هاي اخير تصاوير سنجنده‌ي موديس براي تخمين دماي سطح زمين كاربرد فراواني پيدا نموده‌‌است. در تحقيق حاضر نيز از داده‌هاي سنجنده‌ي موديس (MOD11C3 &MYD11C3) براي واكاوي LST روزهنگام در حوضه‌ي آبريز جازموريان (2019-2003) استفاده گرديد. داده‌هاي مربوطه پس از كنترل كيفي و پردازش‌هاي لازم براي برآورد LST روزهنگام به كار گرفته شد. براساس نتايج؛ مقادير LST در حوضه‌ي آبريز جازموريان از C°55-20 متغير بوده و به روشني از ارتفاعات و عرض جغرافيايي تبعيت مي‌نمايد. واكاوي فصلي از توزيع فضايي LST، فصول زمستان و تابستان را به ترتيب با دامنه‌اي از C°40-5 و C°65-35 به عنوان سردترين و گرم‌ترين فصول نشان داده‌است. همچنين در بررسي توزيع فضايي LST ماهانه، ژانويه و فوريه از كمترين و ژوئن و جولاي از بيشترين مقدار LST برخوردار بودند. روند سري زماني آنومالي LST بيان‌گر افزايش حدود C°0/5 در دوره‌ي مورد مطالعه مي‌باشد. همچنين توزيع فضايي LST نشان‌دهنده‌ي بيشينه‌ي آنومالي‌هاي مثبت در بخش‌هاي جنوب‌غربي و مركزي و كمينه‌ي آنومالي‌هاي مثبت در شرق حوضه ‌است.

Land Surface Temperature (LST) is one of the most important variables that provides important information about the physical and chemical properties of the litosphere, atmosphere and hydrosphere. Since this variable represents the first thermal reaction to environmental changes, its analysis can provide valuable information to environmental scientists. In recent years, MODIS sensor data have been widely used to estimate LST. In the present study, MODIS sensor data (MOD11C3 & MYD11C3) were used to analyze the daytime LST on the Jazmourian basin (2003-2019). Extracted data were used after quality control and necessary processing to estimate daytime LST. Based on the results; LST values in the Jazmourian basin range from 20-55 °C and clearly follow the altitudes and latitudes. Seasonal analysis of the LST spatial distribution shows the winter and summer seasons with a range of 5-40 °C and 35-65 °C as the coldest and warmest seasons, respectively. Also in the monthly spatial distribution of LST, January and February had the lowest and June and July had the highest LST. The time series trend of LST anomaly indicates an increase of about 0.5 °C in the study period. Also, the spatial distribution of LST indicates the maximum of positive anomalies in the southwestern and central parts and the minimum of positive anomalies in the east of the basin.