مقايسه آرزوهاي تحصيلي و شغلي دانش‌آموزان: مورد مطالعه زاهدان و تهران

آرزوهاي تحصيلي و شغلي دانش‌آموزان متأثر از محيطهاي اجتماعي اند و بر وضعيت فعلي و دورنماي تحصيلي و شغلي آنها تأثير مي‌گذارند، از اين رو شاخص مهمي براي ارزيابي نابرابريهاي تحصيلي و شغلي به حساب مي‌آيند. هدف از اين پژوهش، شناخت آرزوهاي تحصيلي و شغلي دانش‌آموزان زاهدان و تهران به منظور مقايسه سطح و نوع اين آرزوهاست. براي دستيابي به اين هدف نمونه‌اي با حجم 300 نفر (150 دانش‌آموز پايه يازدهم زاهدان و 150 دانش‌آموز پايه يازدهم تهران) از طريق نمونه‌گيري خوشه‌اي با كنترل متغيرهاي پايگاه اقتصادي اجتماعي، سن و جنس انتخاب شد و پرسشنامه محقق‌ساخته آرزوهاي تحصيلي و شغلي ميان آنها توزيع شد. يافته‌هاي پژوهش نشان دادند كه آرزوهاي تحصيلي دانش‌آموزان زاهدان به‌ جز بحث تنوع و ميزان مشخص‌بودن، تفاوت چنداني با آرزوهاي تحصيلي دانش‌آموزان تهران ندارد، ولي اين آرزوهاي تحصيلي بالا نتوانسته اند موقعيتهاي شغلي آرزويي متناسب با خود را ايجاد كنند، درحالي‌كه اين تناسب آرزويي براي دانش‌آموزان تهراني كاملاً مشهود است. در زمينه آرزوهاي شغلي، تفاوت معنادار ميان آرزوهاي دانش‌آموزان زاهدان و تهران هم از لحاظ نوع و هم از لحاظ سطح آرزوها وجود دارد و آرزوهاي شغلي دانش‌آموزان تهران متنوع تر و مشخص‌ترند و سمت و سوي غالب اين آرزوها، ناظر بر مشاغل با منزلت و درآمد بالاست. نتيجه آنكه در مقايسه آرزوهاي دانش‌آموزان زاهدان و تهران آنچه اهميت دارد و از آن مي‌توان به منزلۀ شاخص نابرابري ياد كرد نه ترجيح دانش‌آموزان براي حضور در دانشگاهها و مقاطع تحصيلي بالاتر بلكه نوع رشته و نوع شغل آرزويي آنهاست.