معناشناسي نسخ در انديشه سلفيان با تأكيد بر آراء ابن‌تيميه

The semantics of abrogation in Salafi thought emphasizing on the views of Ibn Taymiyyah

مسأله نسخ يكي از مسائل بسيار مهم در علوم قرآني است كه ميان صاحب نظران در تعريف و مصاديق آن اختلافات فراواني وجود دارد. قرآن مجيد خود در چند آيه به وقوع نسخ در قرآن تصريح فرموده است(بقره/ 106؛ نحل/ 101؛ رعد/ 39). نوع مواجهه با مسأله نسخ مي‌تواند موجب پذيرش يا انكار حجيت ظاهري آيات فراواني از قرآن باشد. جريان سلفي- تكفيري فرقه‌اي منسوب به اهل سنت با گرايش و رويكردي خاص در تفسير و علوم قرآني برداشتي متفاوت‌تر از ساير فرق اسلامي در موضوع نسخ دارد. به نظر، اين اختلاف خود يكي از عوامل شكل گيري فتنه‌ها، خونريزي‌ها و كشتن مسلمان‌ها در عصر حاضر است. اين مقاله با روش توصيفي- تحليلي و رويكرد اسنادي و نيز آگاهي از ضروت شناخت مباني فكري جريان سلفي- تكفيري به مطالعه و تحليل نسخ در ديدگاه آنان مي‌پردازد و در پايان به اين نتيجه مي‌رسد كه سلفيان نسخ اصطلاحي را انكار مي‌كنند و نسخ را در معنايي به كار مي‌برند كه شامل تخصيص، تقييد، مطلق، استثنا و... هم مي‌شود. عدم توجه به اين نكته مي‌تواند موجب خطا در قضاوت‌هاي ما باشد.

The issue of abrogation is one of the most important issues in the Quranic sciences that there are many differences between experts in its definition and examples. The Holy Qur'an itself has specified the occurrence of abrogation in the Qur'an in a few verses (Baqarah / 106; Nahl / 101; Ra'd / 39). The type of confrontation with the issue of abrogation can lead to the acceptance or denial of the apparent authority of many verses of the Qur'an. The Salafi-Takfiri party of Sunni with a special tendency and approach in interpretation and Quranic sciences has a different interpretation of other Islamic parties on the subject of abrogation. It seems that this difference is one of the causes of sedition, bloodshed and killing of Muslims in the present era. This article studies and analyzes the abrogation in their view with descriptive-analytical method and documentary approach as well as the knowledge of the necessity of recognizing the intellectual principles of the Salafi-Takfiri movement and apply abrogation to include assignment, restriction, absolute, exception, and so on. Failure to pay attention to this point can lead to errors in our judgments.