كليدواژه :
مشاركت , مشاركت اجتماعي , مشاركت سياسي , مطالعه كيفي , ايران
چكيده فارسي :
مشاركت اجتماعي ـ سياسي شهروندان و اشخاص حقوقي نظير انجمن‌ها، اصناف و سازمان‌هاي مردم‌نهاد در فرآيند تصميم‌سازي، تصميم‌گيري و اجرا، امري بسيار حائز اهميت است. اين امر در ايران بنا بر دلايل اجتماعي، فرهنگي، تاريخي و مذهبي با موانع متعدد روبرو است. براين اساس، هدف اين مطالعه، شناسايي موانع مشاركت اجتماعي ـ سياسي در ايران براساس ديدگاه نخبگان بود. پس از مروري بر منابع و تدوين چارچوبي مفهومي درباره مشاركت، گردآوري داده‌ها با استفاده از روش كيفي و مصاحبه‌هاي نيمه‌ساختاريافته با مشاركت 4 گروه از افراد شامل اعضاي سابق و فعلي شوراي شهر تهران، مديران ارشد شهرداري تهران، اعضاي هيئت علمي دانشگاه‌ها وكارشناسان شوراي شهر كه با نمونه‌گيري نظري و هدفمند انتخاب شدند، انجام گرفت. معيار پايان نمونه‌گيري اشباع نظري بود كه بعد از مصاحبه با 30 نفر حاصل شد. داده‌ها با تكنيك تحليل تماتيك و با كمك نرم‌افزار MAXQDA-12 كدگذاري و تحليل شدند. نتايج تحليل داده‌هاي كيفي نشان داد 4 مقوله اصلي و 10 زيرمقوله به عنوان موانع مشاركت وجود دارند كه عبارتند از موانع تاريخي (استبداد تاريخي و تجارب آغاز انقلاب)، پارادايم ديني (آموزه‌هاي ديني)، بيگانگي اجتماع با مشاركت (اجتماع مشاركت‌گريز، مغفول ماندن مشاركت در جامعه‌پذيري، و كيفيت نامطلوب مشاركت) و چالش‌هاي سياسي ـ ساختاري (فقدان جامعه مدني، سازوكار معيوب مشاركت، نگرش به مشاركت، رونق اندك تعاملات حكومت ـ مردم). به‌طور كلي، شكل پايدار و منسجم مشاركت در كشور ما شكل نگرفته و مشاركت در ايران همواره با موانع اجتماعي، فرهنگي، تاريخي، مذهبي و نبود فضايي براي تمرين و ممارست مواجه بوده است.
چكيده لاتين :
The socio-political participation of citizens and legal people like crafts, guilds and humanist organization is very important in the process of decision making and performing. This matter in Iran face a lot of obstacles because of social, cultural, historical and religious reasons. Therefore, this study has been done with the goal to identify socio-political obstacles in Iran relying on elites point of view. After a review on sources and developing a conceptual frame about participation, data with qualitative method and semi-structured interview with 4 group of people including: former and present members of Islamic City Council of Tehran, Senior managers of Tehran Municipality, members of science committee in public universities and city councils experts with theoretical and targeted sampling has been chosen. The criterion in the end of sampling was theoretical saturation, after 30 interview was obtained. Data have been analyzed and coded with qualitative content technic by applying to software Maxqda-12. The result of analyzing showed 4 main categories and 10 sub-categories as obstacles in participating including historical obstacles (historical despotism and experiences in the beginning of the revolution), religious paradigm (religious teaching), society’s alienation with participating (elusive participation society, participation being neglected in socialization, and undesirable quality of participation) and political-structural challenges (lack of civil society, damaged mechanism of participation, outlook towards participation, low prosperity in government-people interactions). So we can say that a stable and cohesive way of participating has not been formed in our country; and participating in Iran has alwayes been being faced with social, cultural, historical, religious obstacles and lack of an environment for practicing and assiduity.
