تحليل همبستگي شاخص‌هاي پيوند ازدور بزرگ‌مقياس با تبخيروتعرق مرجع ماهانه ايستگاه‌هاي همديد ايران

تبخيروتعرق مرجع به‌عنوان مؤلفه مهم در چرخه هيدرولوژي و تعيين نياز آبي به‌حساب مي‌آيد. در اين مطالعه تلاش شد تأثيرگذاري شاخص‌هاي پيوندازدور بزرگ‌مقياس بر تبخيروتعرق مرجع ماهانه در گستره ايران مورد واكاوي قرار گيرد. به اين منظور، تبخيروتعرق مرجع روزانه و سپس ماهانه با معادله PMF56 در 123 ايستگاه همديد ايران در دوره 20191990 محاسبه‌ شده و همبستگي آن با 37 شاخص پيوندازدور با تأخيرهاي زماني هم‌زمان تا 12 ماه با روش همبستگي پيرسون به دست آمد و فراواني نوع همبستگي‌ها نيز محاسبه گرديد. در نهايت ضريب همبستگي در پهنه ايران با روش كريجينگ در محيط نرم افزار ArcGIS 10.4 انجام شد. نتايج به دست آمده نشان مي‌دهد بيشترين همبستگي مثبت متعلق به شاخص‌هاي AMO، CO2، NTA، TNA و TSA و بيشترين همبستگي منفي متعلق به شاخص‌هاي MEI و SST3.4 در تأخيرهاي زماني مختلف است. بيشترين فراواني همبستگي‌هاي معنادار با تبخيروتعرق متعلق به شاخص‌هاي CO2، AMO، NTA، TNA و WHWP است كه به ترتيب 58، 35، 23، 23 و 21 درصد ايستگاه‌هاي مورد مطالعه را شامل مي‌شوند. گسترده‌ترين پراكنش مكاني همبستگي‌هاي معنادار متعلق به غلظت دي اكسيد كربن است كه در همه تأخيرهاي زماني و همه ماه‌هاي مورد مطالعه به جر نوامبر و دسامبر به دست آمده است. نتايج اين مطالعه نشان داد شاخص‌هاي پيوندازدور و غلظت دي اكسيدكربن مي‌توانند در تأخيرهاي زماني صفر تا 12 ماهه همبستگي مناسب داشته باشند و به شرط استفاده از مدل‌هاي يادگيري ماشين مناسب در جهت پيش‌بيني مقدار تبخيروتعرق مرجع ماهانه مورد استفاده قرار گيرند.