غربالگري ارقام برنج بر اساس توانايي جذب روي در اراضي شاليزاري

براي مقابله با اثرات منفي گسترده كمبود روي بر عملكرد برنج و تندرستي بخش عمده مردمي كه براي تغذيه به اين محصول وابسته مي‌باشند، يافتن ارقام مقاوم به كمبود روي بسيار ضروري و موثر خواهد بود. بدين منظور آزمايش مزرعه‌اي طي سال‌هاي زراعي 1396 و 1397 در مزرعه‌اي واقع در روستاي پس‌ويشه شهرستان رشت استان گيلان به صورت كرت هاي خردشده در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار اجرا شد. فاكتورهاي آزمايشي شامل كودپاشي پايه (كاربرد خاكي) كود سولفات روي به عنوان كرت اصلي در دو سطح (0 و 20 كيلوگرم در هكتار سولفات روي) و رقم به عنوان كرت فرعي در 27 سطح (شامل ارقام محلي و اصلاح شده و لاين‌هاي اميد بخش) بودند. نتايج نشان داد كه افزودن روي  به خاك بر بسياري از صفات اندازه گيري شده و اثر متقابل رقم × ميزان روي موجود در خاك نيز براي همه صفات به استثناي طول و عرض برگ پرچم معني‌دار بود. پايين‌ترين و بالاترين مقدار جذب روي در اندام‌هاي گياهي در تيمار عدم كاربرد سولفات‌ روي به ترتيب به لاين RI184302 (هاشمي × صالح) و رقم كادوس تعلق داشت. مقايسه ميانگين تيمارها نشان داد كه پايين ترين و بالاترين جذب روي در اندام هاي گياهي در تيمار كاربرد سولفات‌ روي به ترتيب به دو لاين RI184322 (محمدي × صالح) و RI184311 (آبجي‌بوجي × صالح) تعلق داشته و سه رقم يا لايني كه به ترتيب بالاترين جذب روي در اندام‌هاي گياهي را در تيمار كاربرد 20 كيلوگرم در هكتار سولفات روي به خود اختصاص داده اند عبارتند از لاين‌هاي RI184322(محمدي × صالح) و RI1843022 (هاشمي × صالح) و رقم اهلمي‌طارم بودند. نتايج حاصل از تجزيه رگرسيون مكاني (GGE Biplot) نشان داد كه در هر دو سطح روي (عدم مصرف و كاربرد 20 كيلوگرم در هكتار سولفات روي ) ارقام گوهر، كادوس و خزر از نظر ميزان جذب روي رتبه‌‌هاي 1 تا 3 را كسب نمودند. ارقام صالح، ديلماني، گيلانه و لاين RI184301 (هاشمي × صالح) نيز در هر دو سطح روي از رتبه‌هاي بالا برخوردار بودند. بنابراين براي آزمايش‌هاي آينده مي‌توان از اين ارقام به‌عنوان ارقام يا لاين‌هاي مناسب براي رشد در شرايط كمبود روي بهره جست.