تحليل همديدي- ديناميكي رگبارهاي برف در خراسان شمالي طي دوره آماري 2013-2011 مطالعه موردي بجنورد

Synoptic -Dynamic study of snow shower in North Khorasan during 2011-2013, (case study: snow shower over Bojnurd)

رگبار برف پديده اي است كه در خراسان شمالي موجب مشكلاتي در جاده هاي كوهستاني مي گردد. هدف اين مطالعه تحليل سه مورد رگبار برف در بجنورد طي سال هاي 2013-2011 است. در اين تحقيق از داده هاي ايستگاه همديدي بجنورد تاريخ وقوع رگبار برف طي دوره سال هاي 2013-2011 مشخص و سپس با استفاده از نقشه هاي همديدي سطح زمين و سطوح850 ،500 و 300 هكتوپاسكال به تحليل همديدي سه مورد رگبار برف پرداخته شد. با استفاده از داده هاي سودار، نقشه هاي هليسيتي ، پروفايل قائم رطوبت نسبي و سرعت قائم تحليل ديناميكي اين پديده انجام شد. بيشينه مقدار هليسيتي در مورد مطالعاتي تاريخ 17 مارس 2012 به (m2/s2) 348 رسيده كه نشان از شدت ناپايداري جو در طي وقوع اين پديده است. تغييرات مولفه قائم سرعت باد سودار در مورد مطالعاتي سوم بسيار شبيه ناپايداري هاي برشي ميان مقياس است. نقشه هاي سطح مقطع قائم رطوبت نسبي و سرعت قائم باد براي منطقه مورد مطالعه نشان دهنده افزايش رطوبت نسبي همراه با تقويت حركات صعودي و نزولي است كه موجب تقويت ناپايداري هاي درون ابر و بارش رگباري گرديد. اين مطالعه نشان مي دهد كه وجود ناپايداري هاي جوي، عواملي همانند كاهش دما، افزايش فشار، افزايش رطوبت، افزايش سرعت وزش باد در راستاهاي مختلف به‌ويژه حركات صعودي و نزولي، بالا رفتن ميزان تاوايي پيچشي (هليسيتي)، تغيير ناگهاني سمت و سرعت وزش باد كه تشديد شرايط ناپايدار را سبب مي شود از عوامل اصلي شكل گيري و تقويت رگبار برف در منطقه است.

Snow shower is the phenomena that caused problems in mountainous roads of North Khorasan province. The goal of this paper is the analysis of three case studies of snow shower in Bojnurd during 2011-2013. We used Bojnurd synoptic data to determine three snow shower case studies during 2011-2013 and then analyzed using synoptic maps of surface, 850, 500, and 300 hpa. Dynamical analysis is done by using sodar output data, helicity, the cross section of relative humidity and vertical wind speed. The maximum value of helicity was 348 (m2/s2) on 17.3.2012 which show sever instability during this phenomena. The vertical wind speed from sodar data in the third case study is very similar to meso scale shear instability. The cross section of vertical wind speed and humidity shows an increasing in relative humidity that accompanying with improvement in upward and downward motions which increase instabilities in the clouds and increase snow shower. Finally we concluded that atmospheric instabilities such as temperature reduction, increase in pressure, humidity and wind speed, increasing in helicity, suddenly changes in wind speed and direction which improve instabilities are the main factors of the formation and intensification of snow showers in the region.