مكانيابي و تخصيص همزمان انواع مراكز خدماتي با استفاده از الگوريتم تكاملي چندهدفه مبتني بر تجزيه

انتخاب مكان مناسب براي مراكز خدماتي جديد مي‌تواند نقش مهمي در كاهش هزينه‌هاي سفر براي متقاضيان خدمات، استفاده مطلوب از زمين و هماهنگ‌سازي اثرات متقابل كاربري‌هاي مختلف برهم داشته باشد. زماني كه مكانيابي و تخصيص هر نوع مركز خدماتي جديد بطور مستقل انجام مي‌شود، تنها اثرات كاربري‌هاي موجود مد نظر قرار مي‌گيرد؛ درحاليكه استقرار يك نوع مركز، به دليل تأثير بر فضاي پيرامون، ممكن است محدوديت‌هايي را براي استقرار ساير مراكز مورد نياز به‌وجود آورد. با مكانيابي كليه مراكز مورد نياز بطور همزمان مي‌توان نتايج بهتري در خصوص چيدمان مراكز مختلف در يك منطقه به‌دست آورد. هدف اصلي اين پژوهش، حل مسأله مكانيابي و تخصيص براي چند مركز خدماتي با خدمات همسان و غيرهمسان به‌صورت همزمان در محيط سيستم اطلاعات مكاني (GIS) مي‌باشد. براي اين منظور از الگوريتم تكاملي چندهدفه مبتني برتجزيه(MOEA/D) براي بهينه‌سازي سه تابع هدف شامل كمينه‌سازي هزينه سفر، بيشينه‌سازي مطلوبيت و تناسب سايت‌هاي انتخابي و بيشينه‌سازي سازگاري بين مراكز جديد استفاده شده است. نتايج تحقيق نشان داد كه با به‌كارگيري اين روش، پاسخ‌هاي قابل قبولي براي چيدمان مراكز مختلف با توجه به اهداف تعيين شده، به‌دست آمده است. مقايسه نتايج اين روش با الگوريتم ژنتيك چندهدفه با مرتب‌سازي نامغلوب (NSGA_II)، به‌عنوان يكي از رايج‌ترين روش‌هاي بهينه‌سازي، بر اساس معيارهاي مختلف، نشان داد كه روشMOEA/D در يافتن پاسخ‌هاي بهينه عملكرد مناسبي داشته است؛ بطوريكه بر اساس معيار پوشش مجموعه، هيچ يك از پاسخ‌هاي اين روش توسط پاسخ‌هاي روش NSGA_II مغلوب نشده‌اند در حاليكه برعكس آن صادق نبوده است. همچنين براساس معيار نزديكي پاسخ‌ها به نقطه ايده‌آل، اين روش با مقدار 0.16، نتايج بهتري داشته و زمان سپري شده نيز حدود 0.25 روش NSGA_II بوده است.