مقايسه ي حرمت خود، خودكارآمدي و اضطراب اجتماعي دانش آموزان كم توان ذهني با و بدون تجربه ي تحصيل در مدارس آموزش عمومي

Comparison of Self-Esteem, Self-Efficacy and Social Anxiety levels in Intellectually-Disabled Students with and without Experience of Education in Public Schools

زمينه و هدف: با توجه به اهميت مفاهيم حرمت خود، خودكارآمدي و اضطراب اجتماعي در سازگاري اجتماعي و بهزيستي روان شناختي دانش آموزان كم توان ذهني، اين پژوهش با هدف مقايسه ي حرمت خود، خودكارآمدي و اضطراب اجتماعي دانش آموزان كم توان ذهني با و بدون تجربه تحصيل در مدارس آموزش عمومي انجام گرفت. روش: روش پژوهش توصيفي از نوع تحليل مقطعي بود. جامعه ي آماري پژوهش شامل تعداد 223 نفر دانش آموز دختر و پسر كم توان ذهني پايه هاي اول تا ششم مقطع ابتدايي شهر خرم آباد در سال تحصيلي 96 - 1395 بودند. حجم نمونه ي پژوهش 100 نفر دانش آموز (در دو گروه 50 نفري با و بدون تجربه ي تحصيل در مدارس آموزش عمومي) بود كه به روش نمونه گيري هدفمند از جامعه ي آماري ذكر شده، انتخاب شدند. جهت جمع آوري داده ها از مقياس حرمت خود روزنبرگ (1965)، پرسش نامه ي خودكارآمدي عمومي شرر (1982) و هراس اجتماعي كانور (2004) استفاده شد. تحليل داده ها با نرم افزار SPSS 24 و با استفاده از آزمون واريانس چند متغيري و آزمون T مستقل انجام شد. يافته ها: نتايج پژوهش نشان داد كه ميزان مؤلفه هاي اضطراب اجتماعي (ترس، اجتناب و فيزيولوژي) دانش آموزان كم توان ذهني با تجربه تحصيل در مدارس آموزش عمومي بالاتر از دانش آموزان كم توان ذهني بدون تجربه ي تحصيل در مدارس آموزش عمومي بود (P< 0/001). همچنين در متغيرهاي حرمت خود و خودكارآمدي بين دانش آموزان كم توان ذهني با و بدون تجربه ي تحصيل در مدارس آموزش عمومي تفاوت معنادار وجود داشت (P< 0/001) و ميزان حرمت خود و خودكارآمدي دانش آموزان كم توان ذهني با تجربه ي تحصيل در مدارس آموزش عمومي پايين تر از دانش آموزان كم توان ذهني بدون تجربه ي تحصيل در مدارس آموزش عمومي بود. نتيجه گيري: نتايج مطالعه نشان داد كه دانش آموزان كم توان ذهني با تجربه ي تحصيل در مدارس آموزش عمومي حرمت خود و خودكارآمدي پايين تر و همچنين اضطراب اجتماعي بالاتري نسبت به دانش آموزان كم توان ذهني بدون تجربه ي تحصيل در مدارس آموزش عمومي دارند. بنابراين، بايد با طراحي برنامه هاي غربال گري و آموزشي مناسبي براي والدين و معلمان، به منظور بهبود حرمت خود، خودكارآمدي و كاهش اضطراب اجتماعي دانش آموزان داراي تجربه ي تحصيل در مدارس آموزش عمومي پرداخت.

Background and Purpose: Due to the importance of self-efficacy, self-esteem and social anxiety in social adjustment and mental health in intellectually-disabled students, this study aimed to compare the levels of self-esteem, self-efficacy and social anxiety in students with and without experience of education in public schools. Method: The research method was descriptive with a cross-sectional analysis. The statistical population included 223 male and female primary school students from the first to sixth grades in Khorramabad city during the academic year 2016-17. The sample size comprised 100 students in two groups with and without previous experience of education in public schools (50 students in each group), selected through purposeful sampling. To collect data, Rosenberg self-esteem questionnaire (1965), Sherer’s general self-efficacy questionnaire (1982) and The Convergent Social Phobia Standard (2004) were used. Data were analyzed using Multivariate analysis and T- test in SPSS-24. Results: The results showed that the level of social anxiety components (i.e. fear, avoidance and physiology) in intellectually-disabled students with previous experience of education in public schools were higher than those without such experience (P< 0/001). Also, the levels of self-efficacy and self-esteem were significantly different between the two groups (P< 0/001), indicating the excellence of students with previous experience of education in public schools in comparison to their non-experienced peers. Conclusion: The results showed that intellectually-disabled students that had experience of education in public schools were found with lower self-esteem and lower self-efficacy as well as higher social anxiety relative to those without the experience of education in public schools. Therefore, it is necessary to design appropriate educational programs for parents and teachers in order to improve the self-esteem, selfefficacy and reduce the social anxiety of students with an experience of education in public schools.