پديد آورندگان :
مرادي، الهام دانشگاه تهران - پرديس كشاورزي و منابع طبيعي - گروه مهندسي آبياري و آباداني، كرج، ايران , پورغلام آميجي، مسعود دانشگاه تهران - پرديس كشاورزي و منابع طبيعي - گروه مهندسي آبياري و آباداني، كرج، ايران , لياقت، عبدالمجيد دانشگاه تهران - پرديس كشاورزي و منابع طبيعي - گروه مهندسي آبياري و آباداني، كرج، ايران , نازي قنشلو، آرزو دانشگاه تهران - پرديس كشاورزي و منابع طبيعي - گروه مهندسي آبياري و آباداني، كرج، ايران
كليدواژه :
آبياري و زهكشي , اصلاح اراضي , توسعه كشاورزي , سامانه نوين آبياري , محيط زيست , هدايت الكتريكي
چكيده فارسي :
در اين مطالعه به پيش‌بيني شوري آب رودخانه كرخه پس از بهره‌برداري از پروژه‌ها‌ي آبياري و زهكشي جهاد نصر با استفاده از مدل شبيه‌ساز شوري SALTMED پرداخته شد. با توجه به شرايط اقليمي، الگوي كشت، برنامه آبياري، خصوصيات خاك و آب و زهكش دشت‌هاي اوان، دوسالق، ارايض و باغه كه جز دشت‌هاي عليا محسوب مي‌شوند، حجم زهاب خروجي و ميزان نمك توليدي از هر دشت با مساحت كلي 55 هزار هكتار شبيه‌سازي شد. همچنين از داده‌ها‌ي مربوط به سال‌هاي (96-1392) به دليل كامل بودن اطلاعات استفاده شد. نتايج نشان داد كه در سال پايه آماري 1393 و بر اساس پيش‌بيني مدل SALTMED؛ مقدار 150، 87، 140 و 197 هزار تن نمك به ترتيب از دشت اوان، دوسالق، ارايض و باغه به طور سالانه وارد رودخانه كرخه مي‌شود. اگر طي 10 سال همين روند ادامه داشته باشد، حجمي بالغ‌بر 5/74 ميليون تن نمك از زهاب دشت‌هاي فوق وارد كرخه و نهايتا وارد تخليه گاه آن يعني تالاب هورالعظيم خواهد شد كه تبعات زيست‌محيطي فراواني را به دنبال خواهد داشت. نتيجه كلي نشان داد كه با بهره‌برداري از 37 هزار هكتار از 55 هزار هكتار مساحت چهار دشت مذكور، شاخص شوري (EC) آب كرخه به طور قابل توجهي افزايش يافته و به‌طور متوسط از 1/15 به بيش از 2 دسي زيمنس بر متر مي‌رسد. حال اگر كل اين 55 هزار هكتار و يا اراضي بيشتري از طرح 550 هزار هكتاري مورد بهره‌برداري قرار گيرد، چه حجم از زهاب و نمك وارد رودخانه‌ها خواهد شد؟
چكيده لاتين :
In this study, salinity prediction of Karkheh River after exploitation of irrigation and drainage projects of Jahad Nasr Institute was investigated using SALTMED salinity simulator model. Due to climatic conditions, cultivation pattern, irrigation schedule, soil and water characteristics and drainage of the Evan, Dowsalagh, Arayez and Bagheh plains that are excluding the Upper Plains, the volume of drainage output and the amount of salt produced from each plain with a total area of 55,000 hectares were simulated. Also from the data, the years (2013-2017) were used due to completeness of the information. The results showed that based on the prediction of the SALTMED model in the statistical year 2013; the amount of 150, 87, 140 and 197 thousand tons of salts enter the Karkheh River annually from the Evan Plain, Dowsalagh, Arayez and Bagheh, respectively. If the same trend continues for 10 years, an amount of 5.74 million tons of salt will enter Karkheh and then eventually discharge into the Hawizeh Marshes, which will have many environmental impacts. The overall result showed that by exploiting 37,000 hectares of 55,000 hectares in the four plains, the Karkheh water salinity index (EC) increased significantly and on average, it will reach from 1.15 dS/m to more than 2 dS/m. Now, if all 55,000 hectares or more of the 550,000 hectares of land were exploited, how much salt and drainage water would flow into the rivers?
