نقش انجمن تبريز در نهضت مشروطه

ﺑﻪ ﮔﻮاﻫﯽ ﻣﻮرﺧﺎن و ﻧﻮﯾﺴﻨﺪﮔﺎن، ﻋﻮاﻣﻞ زﻣﯿﻨﻪ ﺳﺎز ﻓﮑﺮي داﺧﻠﯽ ﻧﻬﻀﺖ ﻣﺸﺮوﻃﻪ ﻣﺘﻌﺪدﻧﺪ،ﯾﮑﯽ از اﯾﻦ ﻋﻮاﻣﻞ اﻧﺠﻤﻦﻫﺎي ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ در ﻃﻮل ﺳﺎلﻫﺎي ﻗﺒﻞ از ﻧﻬﻀﺖ ﻣﺸﺮوﻃﻪ، ﺗﻼش ﺧﺴﺘﮕﯽ ﻧﺎﭘﺬﯾﺮي را در راه ﻣﺒﺎرزه ﺑﺎ اﺳﺘﺒﺪاد و ﻓﺴﺎد ﺣﮑﻮﻣﺖ ﻗﺎﺟﺎر ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آوردﻧﺪ و در ﻧﻬﺎﯾﺖ ﺳﺒﺐ ﭘﯿﺮوزي ﻧﻬﻀﺖ ﻣﺸﺮوﻃﻪ و ﭘﯽ رﯾﺰي ﺗﺸﮑﯿﻞ اﺣﺰاب ﺳﯿﺎﺳﯽ در اﯾﺮان دوره ﻗﺎﺟﺎر ﮔﺮدﯾﺪﻧﺪ. اﯾﻦ اﻧﺠﻤﻦ ﻫﺎ را ﮐﻪ در زﻣﯿﻨﻪ ﻫﺎي ﻓﮑﺮي داﺧﻠﯽ ﻧﻬﻀﺖ ﻣﺸﺮوﻃﻪ ﻧﻘﺶ داﺷﺘﻨﺪ را ﻣﯽ ﺗﻮان آﻏﺎز ﮐ ﻨﻨﺪه رﺳﻤﯽ ﻣﺸﺎرﮐﺖ ﻫﺎي ﻣﺪﻧﯽ در اﯾﺮان دوره ﻗﺎﺟﺎر ﻧﺎﻣﯿﺪ ﮐﻪ ﺑﺮ ﻃﺒﻖ اﺳﺎﺳﻨﺎﻣﻪ ﺧﻮد ﺑﻪ اﻧﺠﻤﻦ ﻫﺎي ﺳﯿﺎﺳﯽ،اﯾﺎﻟﺘﯽ و وﻻﯾﺘﯽ، ﺻﻨﻔﯽ، ﻣﺬﻫﺒﯽ، ادﺑﯽ و ﻣﻨﻄﻘﻪاي ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯽﺷﺪﻧﺪ. ﯾﮑﯽ از ﻋﻤﺪه ﺗﺮﯾﻦ ﺗﺸﮑﻞ ﻫﺎي ﺳﯿﺎﺳﯽ اي ﮐﻪ ﺧﻮاﺳﺘﺎر اﯾﺠﺎد اﺻﻼﺣﺎت در ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻫﺮم ﻗﺪرت و ﺣﮑﻮﻣﺖ در اﯾﺮان دوره ﻗﺎﺟﺎر ﺑﻮد و در اﯾﻦ دوران ﺷﮑﻞ ﮔﺮﻓﺖ اﻧﺠﻤﻦ ﺗﺒﺮﯾﺰ ﺑﻮد. ﻧﮕﺎرﻧﺪه در اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺳﻌﯽ دارد ﺗﺎ ﺑﻪ ﻧﻘﺶ اﻧﺠﻤﻦ ﺗﺒﺮﯾﺰ در ﻧﻬﻀﺖ ﻣﺸﺮوﻃﻪ ﺑﭙﺮدازد روش ﺗﺤﻘﯿﻖ در اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ، از ﻧﻮع ﺗﺎرﯾﺨﯽ، ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ- ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ اﺳﺖ . روش ﮔﺮدآوري اﻃﻼﻋﺎت ﻧﯿﺰ ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ اي و ﺑﺮرﺳﯽ اﺳﻨﺎد اﺳﺖ و در ﺑﺮرﺳﯽ ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪاي ﻣﻨﺎﺑﻊ دﺳﺖ اوﻟﯽ ﮐﻪ راﺟﻊ ﺑﻪ ﻧﻘﺶ اﻧﺠﻤﻦ ﺗﺒﺮﯾﺰ در ﻧﻬﻀﺖ ﻣﺸﺮوﻃﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه در اوﻟﻮﯾﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ و اﺻﻠﯽﺗﺮﯾﻦ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﺤﻘﯿﻖاﻧﺪ.