ارزيابي تشخيص دادستان ديوان كيفري بين المللي در وضعيت كشتي مرمره و دستاوردهاي آن در رويه قضايي

Evaluating the International Criminal Court Prosecutor’s Discretion in the Marmara Ship Situation and its Achievements in Judicial Procedure

وضعيت كشتي مرمره موضوع حمله نيروي نظامي صهيونيست پيش روي ديوان كيفري بين المللي، ارجاع شده از سوي دولت صاحب پرچم آن از سوي دادستان ديوان كيفري بين المللي رد و بايگاني شده است. اين اقدام دادستان در پرتو الزامات مقرر در ماده 53 اساسنامه مي باشد كه بايد به شناسايي مبناي منطقي در وضعيت ارجاع شده بپردازد. اگر دادستان مبناي منطقي را احراز كند، سپس تحقيقات كيفري را شروع مي نمايد، وگرنه وضعيت ارجاع شده را بايگاني مي كند. از اين حيث بررسي ابعاد رويكرد دادستان در رويه قضايي نسبت به وضعيت كشتي مرمره حايز اهميت و نوآوري است. روش تحقيق در اين نوشتار از نوع توصيفي-تحليلي و انتقادي است. سوال اصلي پژوهش اين است كه دستاورد رويه قضايي بر اساس سازوكار قانوني در اجبار دادستان به بازنگري در احراز مبناي منطقي در وضعيت كشتي مرمره ارجاع شده از سوي دولت صاحب پرچم آن عليه رژيم صهيونيستي چيست؟ يافته هاي پژوهش نشان مي دهد كه دادستان در قبال وضعيت ارجاع شده از سوي دولت صاحب پرچم معتقد به فقدان معيار شدت جرم است، در حالي كه دولت كومور معتقد است كه حملات نيروي نظامي صهيونيست به كشتي حامل پرچم و خدمه آن از شدت لازم براي تعقيب در ديوان كيفري بين المللي برخوردار است. بر اين اساس نيز قضات ديوان كيفري بين المللي دريافتند كه تشخيص دادستان در ارتباط با فقدان مبناي منطقي با شرايط وضعيت مجرمانه هماهنگ نيست. بنابراين از دادستان خواسته شد كه در تصميم سابق خود بر عدم احراز مبناي منطقي بازنگري كند. اما رويه قضايي نشان داد كه اين الزام دادستان فاقد ضمانت اجراء و دستاورد است و به معناي شروع تحقيقات مقدماتي در وضعيت مجرمانه نيست. اين مساله به معناي ناكارآمد بودن ماده (a) (3)53 اساسنامه و حق اعتراض دولت ارجاع دهنده وضعيت مجرمانه براي تعقيب جرايم بين المللي در ديوان كيفري بين المللي است.

The Marmara ship situation, the subject of an attack by the Israel military on the ICC, referred to by the flag state has been rejected and archived by the ICC Prosecutor. This action of the prosecutor is in the light of the requirements set forth in Article 53 of the Statute, which must identify the rationale for the situation referred. If the prosecutor finds a reasonable basis, he/she will start an investigation, otherwise will file it. From this point of view, it is important to study the dimensions of the prosecutor’s approach in the judicial procedure regarding the condition of the Marmara ship. The research method in this paper is descriptive-analytical and critical. The main question of the research is what is the achievement of the judicial procedure based on the legal mechanism in forcing the prosecutor to reconsider the status of the Marmara ship referred by the flag state against the Israel regime? The findings show that the prosecutor’s response to the situation referred by the flag state believes that there is no criterion for the severity of the crime, while the Comoros state believes that the Israeli military’s attacks on the flag ship and its crew are enough severity that to be prosecuted in the ICC. Accordingly, the ICC’s judges found that the prosecutor’s assessment of the lack of a reasonable basis was inconsistent with the circumstances of the situation. The prosecutor was asked to reconsider his previous decision. However, the judicial procedure has shown that the prosecutor obligation lacks a guarantee of performance and achievement and does not mean that a preliminary investigation into the criminal situation has been started. This implies the ineffectiveness of Article 53(3)(a) of the Statute and the referring State right to object for the prosecution of international crimes in the ICC.