بررسي شرطيت قصد معاون و وقوع جرم اصلي در تحقق معاونت در جرم در پرتو قواعد فقهي با رويكرد مقاصدالشريعه اي

Examining the condition of the deputy’s intention and the occurrence of the main crime in the realization of the deputy in the crime In the light of jurisprudential rules with the approach of the purposes of Sharia

در تفسير ماده 126 ق.م.ا، حقوق دانان براي تحقق معاونت در جرم شروطي را لازم مي دانند. از جمله اين شروط، تحقق جرم اصلي و وجود قصد معاون است. مباني ناظر بر موضوع در فقه اماميه قواعد «حرمت اعانه بر اثم»، «التعزير في كل معصيه» و «التعزير بما يراه الحاكم» است. فرضيه اين است كه استفصاص شروط محل بحث از قواعد مزبور در پرتو مقاصدالشريعه با اشكال مواجه است؛ به نحوي كه توجه به غرض شارع مبني بر «وجوب قلع ماده فساد» و «وجوب حفظ نظام و منع از اختلال در آن» شرطيت موارد نام برده در صدق عنوان معاونت را بر نمي تابد. در پژوهش حاضر نويسندگان به شيوه توصيفي-تحليلي و بعد از ذكر شرايط تحقق معاونت، به نقل كلام فقيهان در مباني ذكر شده پرداخته، و اقوال وارده در اين زمينه را با رويكرد مقاصد الشريعه اي مورد تحليل قرار داده و بر آن شده اند كه شرط نبودن وقوع جرم اصلي و كفايت علم معاون به ارتكاب جرم در نتيجه معاونت وي، براي تحقق معاونت در جرم، موافق تحقيق است و همچنين تبيين گرديد كه بخشي از مطالب مذكور از بيان مقنن نيز قابل برداشت است؛ اما از آنجايي كه برداشت نقيض آن هم از ماده محتمل است لذا اصلاح آن به قانون گذار محترم پيشنهاد مي گردد.

In interpreting Article 126 of the Penal Code, jurists consider conditions necessary for the realization of assistance in a crime. Among these conditions is the necessity of committing the main crime and the necessity of the deputy’s intention. The principles governing the subject in Imami jurisprudence are “the rule of sanctity of donation on sin”, “ta’zir in all sins” and “ta’zir with us are the way of the ruler”. The author’s hypothesis is that the use of the conditions under discussion of these rules in the light of Sharia intentions is problematic; In such a way that paying attention to the intention of the Shari’a based on “the obligation to eliminate the matter of corruption” and “the obligation to maintain the system and prevent its disruption” does not reflect the condition of the mentioned cases in the truth of the title of deputy. In the present study, after mentioning the conditions for the realization of the vicegerent, the words of the jurists were quoted in the mentioned principles and the statements made in this regard were analyzed with the approach of Sharia intentions. The commission of a crime as a result of his deputy, in order to realize his deputy in the crime, was accepted and it became clear that the same can be deduced from the legislator; However, since its contradictory interpretation of the article is also possible, its amendment is proposed to the esteemed legislator