حكم قتل فرزند توسط مادر در فقه اماميه

The sentence of murder of the child by the mother at Imamieh jurisprudence

فرزند كشي از جمله وقايعي است كه از زمانهاي دور تا عصر حاضر در بين جوامع مختلف به وقوع پيوسته است.گاه بيماري هاي رواني والدين منجر به اين امر ميشود و گاه فقر و اعتياد موجب ميشود كه والدين فرزند خود را به قتل برسانند.همچنين ممكن است از ترس ناقص الخلقه متولد شدن فرزند و يا بيم از دست رفتن حيات مادر ، فرزند خود را در دوران جنيني سقط نموده و به زندگاني او خاتمه دهند. به هر ترتيب اگر پدر و مادري از روي عمد مرتكب قتل فرزند خود شوند فارغ از اينكه علت آن چه باشد مطابق با قانون مجازات اسلامي ايران وفقه اماميه حكم يكساني در مورد آنها صادر نميشود به نحوي كه اگر پدر مرتكب اين عمل گردد نميتوان او را قصاص نمود و درمقابل، مادري كه فرزند خويش را به قتل رسانده مستحق كيفر قتل عمد است. بنابراين پرسشي مهمي كه در اين زمينه طرح ميشود اين است كه چرا در اين زمينه بايد حكم متفاوت صادر نمود و آيا اين امكان وجود ندارد كه مادر نيز همچون پدر معاف از كيفر قصاص باشد؟پرداختن به اين مسأله از اين حيث ضروري است كه باتوجه به تدوين قانون مجازات اسلامي بر اساس فقه اماميه پاسخ شايسته به اين پرسش مهم ميتواند در روند قانونگذاري تاثير گذار باشد. تحقيق حاضر براي حل اين مسأله به بررسي متون فقهي و روائي فقه اماميه پرداخته و پس از طرح دو ديدگاه موافق و مخالف قصاص مادر معتقد است كه ميتوان مادر را نيز از مجازات قصاص رهائي بخشيد.

Filicide is an even happened from ancient time to now in different societies. Sometimes, parents’ mental diseases lead to filicide and in other cases, poverty and drug addiction cause that parents kill their children. In the meantime, by fear of a malformed child or mother’s death, a child may be aborted and his/her life comes to an end.
Anyhow, in Islamic punishment law and Emamieh jurisprudence, if parents kill their child, identical verdicts are not issued for them irrespective of the reason so that if father kills his child, he cannot be retaliated while if a mother kills her child, she is entitled with murder penalty. An important question is raised: why different verdicts are issued and isn’t it possible that mother can be exempted from retaliation as same as father? It is important to address this issue since Islamic punishment law in Iran is formulated based on Emamieh jurisprudence and a proper answer to this important question can be effective in legislation process. Present study examines jurisprudential texts and narratives of Emamieh jurisprudence and by introducing two opponent and proponent insights on mother’s retaliation, it is said that mother also can be saved from retaliation penalty.