واكاوي دگرگوني‌هاي خانوادگي در فرايند گذارِ زندگي مشترك زنان و مردان با كمك نظريه داده‌بنياد

An Analysis of Family Transformations in the Process of Transition of Cohabitation among Men and Women Using Grounded Theory

اين جستار يك مطالعه توصيفي ـ تحليلي بود كه با هدف واكاوي دگرگوني‌هاي خانوادگي زندگي مشترك زنان و مردان به روش كيفي، با راهبرد نظريه داده‌بنياد مورد بررسي قرار گرفت. جامعه آماري تمامي مردان و زنان متأهل شهر تهران بودند كه پژوهشگر با توجه به هدف خود با استفاده از نمونه‌گيري غيراحتمالي هدفمند و نمونه‌هاي در دسترس نمونه‌هاي خود را انتخاب كرد. در نهايت تعداد 19 نفر در اين فرايند مشاركت داشتند. ابزار گردآوري داده‌ها پرسشنامه باز و مصاحبه حضوري بود، پرسش‌هاي مقدماتي زير نظر استاد راهنماي رساله دكتري تهيه شد. روش تجزيه و تحليل داده‌ها طي فرايند كدگذاري باز، محوري و اصلي انجام گرفت. در نتيجه فرايند كدگذاري، در نهايت پديده اصلي با عنوان دگرگوني‌هاي خانوادگي با موضع‌گيري‌هاي ناهمسو مفهوم‌سازي شد كه شامل مقوله‌هاي محوري برداشت‌هاي دوگانه از دگرگوني خانوادگي و سازگاري و پذيرش اجباري دگرگوني‌ها مقوله‌بندي شد. مشاركت‌كنندگان علل، زمينه‌ها و شرايط مداخله‌گر متفاوتي را در شكل‌گيري اين دگرگوني‌هاي خانوادگي عنوان كرده‌اند كه به پيامدهاي متفاوتي انجاميد. اين پيامدها در مقوله اصلي تغيير الگوهاي پذيرفته‌شده خانوادگي با مقولات محوري فردگرايي مدرن، دگرگوني كاركردمحور و تغيير نقش‌ها مقوله‌بندي شد. البته مشاركت‌كنندگان از استراتژي‌هاي متفاوتي براي مواجهه با اين دگرگوني‌ها استفاده كردند كه در فرايند كدگذاري در دو مقوله محوري درك موقعيت و ابعاد خانواده مفهوم‌سازي شد.

This study was a descriptive-analytical study that was conducted with the aim of analyzing the family transformations of cohabitation between men and women in a qualitative way with the strategy of data-based theory. For this purpose, non-probabilistic purp-osive sampling was used and samples were selected within available samples. Finally, 19 people participated in this pro-cess. Data collection tools were open questionnaire and face-to-face interview. Preliminary questions were prepared under the supervision of the supervisor of the doctoral dissertation. The data analysis method was performed during the open, pivotal and main coding processes. As a result, family transformations with incon-sistent positions were conceptualized as the main subject of the study with incon-sistent positions, which include pivotal categories. Dual perceptions of family transformations and adaptation and forced acceptance of changes were categorized. Participants cited different intervening causes, contexts, and conditions in shap-ing these family transformations that led to different outcomes. These conseque-nces were categorized into the main cate-gory of changing accepted family patterns with the central categories of modern individualism, function-oriented transfor-mation, and changing patterns. However, participants used different strategies to deal with these changes, which in the coding process were conceptualized in two central categories: understanding the situation and dimensions of the family.