پديد آورندگان :
غياثوند ننجي، حسين دانشگاه اصفهان - دانشكدة مهندسي عمران و حمل و نقل - گروه مهندسي نقشه برداري , تشيع، بهنام دانشگاه اصفهان - دانشكدة مهندسي عمران و حمل و نقل - گروه مهندسي نقشه برداري , مؤمني، مهدي دانشگاه اصفهان - دانشكدة مهندسي عمران و حمل و نقل - گروه مهندسي نقشه برداري , يزدان پناه، همايون شهرداري قم - ستاد شهر هوشمند
كليدواژه :
الگوريتم پنجره‌مجزا , تبديل‌تسلدكپ , جزاير حرارتي , شاخص واريانس پهنه حرارتي شهري , دماي سطح زمين
چكيده فارسي :
جزاير حرارتي شهري در اقليم‌هاي گرم و خشك تأثيرات نامطلوبي بر محيطزيست و سلامت انسان دارند. در نوشتار پيش رو، روشي براي بررسي عوامل تأثيرگذار بر جزاير حرارتي اقليم فلات مركزي ايران پيشنهاد شده است. در روش پيشنهادي، در گام اول پس از اعمال تصحيحات هندسي، راديومتريك، اتمسفري و آماده‌سازي تصاوير ماهواره لندست8شامل سنجنده هاي OLI-TIRS، شاخص هاي تبديل تسلدكپ ايجاد شد. در گام دوم با استفاده از الگوريتم پنجره مجزا دماي سطح زمين استخراج شد. در گام سوم به‌منظور ارزيابي زيست محيطي جزاير حرارتي، شاخص واريانس پهنة حرارتي شهري در شش سطح طبقه‌بندي شد. درنهايت با استفاده از ضريب همبستگي بين شاخص‌هاي واريانس پهنة حرارتي شهري و تبديل تسلدكپ ارتباط جزاير حرارتي با مناطق باير، شهري، پوشش گياهي و رطوبت ارزيابي شد. به‌منظور ارزيابي روش پيشنهادي شهر قم مورد مطالعه قرار گرفته است. نتايج نشان ميدهد جزاير حرارتي ارتباط معكوس با ميزان پوشش گياهي (0/613-)، آب و رطوبت (0/535-) و با ميزان خاك و مناطق مسكوني (0/709) ارتباط مستقيم دارند. با بررسي شاخص واريانس پهنة حرارتي شهري، مشخّص شد كه ميزان اين شاخص در هستة شهر مورد مطالعه نسبت به حاشية شهر كمتر است؛ ازجمله دلايل آن ميتوان به گستردگي شهر، عايق‌بندي سقف منازل مسكوني، افزايش تراكم پوشش گياهي نسبت به حومة شهر، عبور رودخانه از هستة مركزي شهر و وجود مناطق باير، جاده‌هاي كمربندي، كارخانجات و شهرك هاي صنعتي در حومة شهر اشاره كرد. نتايج نشان ميدهد، روش پيشنهادي روشي كارآمد براي تحليل عوامل تأثيرگذار بر پديدة جزاير حرارتي است.
چكيده لاتين :
Urban heat islands in hot and dry climates have adverse effects on the environment and human health. In this study, a method has been proposed to investigate the factors affecting the heat islands of Iran's central plateau climate. In the first step, after applying geometric, radiometric, atmospheric corrections and preparing Landsat 8 satellite images, including OLI-TIRS sensors, Tasseled Cap transformation is created. In the second step, the surface temperature of the earth is extracted using Split window algorithm. In the third step, in order to evaluate the heat islands, the Urban Thermal Field Variance Index is classified into six levels. Finally, using the correlation coefficient between TCT and Urban Thermal Field Variance Index indicators, the relationship of heat islands with the desert, urban areas, vegetation, and humidity is evaluated. In order to evaluate the proposed method, the city of Qom has been studied. The results of the proposed method show that heat islands are inversely related to the amount of vegetation (-0.613), water and humidity (-0.535) and directly related to the amount of soil and desert areas (0.709). Examining the Urban Thermal Field Variance Index, it was shown that the rate of this index in the core of the studied city is less than the outskirts of the city which can be due to the expansion and dispersion of the city, insulation of the roofs of residential houses, increasing the density of vegetation in the suburbs, river crossing through the city center, the presence of barren areas, ring roads, factories and industrial towns in the suburbs cited. The results reveal that the proposed method is an efficient method to analyze the factors affecting the phenomenon of heat islands.
