ارزيابي نقش مؤلفه‌هاي آسايش بصري نوري در تعلق مكاني دانشجويان، مورد مطالعاتي: دانشگاه صنعتي شاهرود

Assessing the Role of the Visual Comfort Components in the Sense of Belonging to the Place of the Students; Case Study: Shahroud University of Technology

تعلق و پيوندجويي از جمله اساسي‌ترين نيازهاي انسان در تعامل با فضا است. تعامل عاطفي با مكان، سبب معنابخشي به مكان شده و كيفيت تجربه مكان را ارتقاء مي‌دهد. فضاهاي دانشگاهي از جمله مكان‌هايي هستند كه وجود و ارتقاء تعلق مكاني در آن‌ها مي‌تواند به بهبود كيفيت آموزشي منجر شود. يكي از متغيرهاي كالبدي مهم در فضاهاي آموزشي، آسايش بصري نوري مي‌باشد. در اين راستا، در پژوهش حاضر نقش مؤلفه‌هاي آسايش بصري نوري در تعلق مكاني دانشجويان مورد ارزيابي قرار گرفت. جهت ارزيابي نه كلاس درس از سه دانشكده از دانشگاه صنعتي شاهرود به‌عنوان مورد مطالعاتي انتخاب شدند. سنجه‌هاي اصلي شامل خيرگي و شدت روشنايي، شدت درخشندگي و رنگ بودند. پرسشنامه‌اي محقق ساخته از 385 نفر از دانشجويان تكميل شد و با استفاده از روش تحليل همبستگي اسپيرمن در نرم‌افزار SPSS20 بررسي شدند. نتايج نشان داد كه از 57 مؤلفه مرتبط با آسايش بصري نوري، 24 مؤلفه با تعلق مكاني رابطه معني‌دار داشتند. صندلي و چيدمان نامناسب آن (0.147-) بيش‌ترين سهم را در تبيين تعلق مكاني داشته و چراغ با ارزش همبستگي 0.086، پنجره با ارزش 0.082- و عوامل غير كالبدي با ارزش 0.0287 در رتبه‌هاي بعدي قرار گرفتند. اين مسأله نشان‌دهنده اين است كه هر چند جهت‌گيري ساختمان در نگاه اول به نظر تعيين‌كننده به نظر مي‌رسد، با اين حال در ادراك ذهني افراد در مراتب آخر قرار مي‌گيرد و در واقع چيدمان صندلي و ديد به تابلو درجه اهميت بالاتري به خود مي‌گيرند. مكان‌گزيني و اهميت صندلي صرفاً به‌خاطر ديد به تابلو نبوده، بلكه بيش‌تر به علت تفاوت در كم و كيف شاخص‌هاي نوري در مكان‌هاي مختلف در كلاس مي‌باشد كه در ادراك ذهني افراد نيز تأثير مي‌گذارد.

Attachment and sense of belonging are among the most fundamental human needs to interact with space. Emotional interaction with the place makes the place meaningful and improves the quality of experiencing the place. The academic spaces are among the places where the existence and improvement of the sense of belonging to the place can enhance educational quality. One of the significant physical variables in educational spaces is visual comfort. In this regard, the present study evaluated the role of the visual comfort components in the students’ sense of place. Nine classrooms among three faculties of the Shahroud University of Technology were selected for evaluation. The main criteria included glare, brightness intensity, luminance intensity, and color rendering. A researcher-made questionnaire was filled by 385 students and analyzed using Spearman’s Correlation coefficient in the SPSS20 software. The results show that out of 75 components related to visual comfort, 24 components significantly correlated with the sense of belonging to a place. Chair and its improper layout (-0.147) had the highest share in explaining the sense of belonging to a place, and light (0.086), window (-0.082), and non-physical factors (0.0287) ranked next. It indicates that although the building orientation seems effective at first glance, it ranks the last in the mental perception of the individuals, and the chair layout and the view to the board are of higher importance. The layout and importance of the chair are not only due to the view to the board, but it is more related to the difference in the light indicators in the different places of the classroom, affecting the individuals’ mental perception.