مروري فراروشي بر رويكرد بازيابندگي محيط‌هاي شهري

A Meta-Method Overview of Restorative Urban Environment Approach

امروزه توسعه شتابان شهرها و گسترش سبك زندگي شهري، مشكلات روزافزوني چون تضعيف سلامت رواني شهرنشينان را به دنبال داشته است، اگرچه مروري بر پيشينه پژوهش‌هاي انجام گرفته در قالب رويكرد «محيط‌هاي بازيابنده» بيانگر وجود مجموعه گسترده و متنوعي از مطالعات پيرامون چگونگي تأثيرگذاري محيط‌هاي طبيعي بر سلامت رواني انسان‌ها است، اما بررسي نحوه تأثيرگذاري مستقيم محيط‌هاي مصنوع شهري بر سلامت رواني شهروندان تنها در دهه‌هاي اخير و بدون چارچوبي مشخص مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است. اين در حالي است كه در جامعه علمي ايران نيز اندك پژوهش‌هاي انجام گرفته پراكنده و آن‌هم در قالب محيط‌هاي طبيعي و درماني مي‌باشند. اين پژوهش با هدف شناسايي و معرفي چارچوب روش‌شناختي به‌كار رفته در حوزه مطالعات محيط‌هاي شهري بازيابنده و مروري بر نتايج آن‌ها به دنبال فراهم كردن بستري مناسب براي پژوهش‌هاي داخلي است. به اين منظور با استفاده از راهبرد پژوهش فراروش، از ميان 136مقاله انگليسي جستجو شده در بازه زماني 1999-2019، تعداد 30 مقاله انتخاب و با استفاده از روش تحليل محتوا و بر اساس طبقه‌بندي لايه‌هاي پياز پژوهش ساندرز به صورت جداگانه كدگذاري و تحليل شدند. نتايج نشان مي‌دهد كه محيط‌هاي شهري نيز مي‌توانند مشابه محيط‌هاي طبيعي با رعايت شروطي از كيفيت بازيابي برخوردار باشند. جريان اصلي روش‌شناختي مبتني بر مطالعات كمي چند روشي با تكيه بر راهبردهاي آزمايشي و پيمايشي است كه با استفاده از انواع پرسشنامه‌هاي خود پاسخ محيطي و فردي و از طريق تحليل‌هاي آماري پارامتريك مقايسه‌اي و رابطه‌اي هدايت مي‌شود.

Today, the rapid expansion of cities and urban lifestyles has led to increasing problems such as urbanites' undermined mental health. Although reviewing studies on the "restorative environment" approach indicates a wide variety of studies on how natural environments influence human mental health, how urban built environments affect urbanites' mental health has been investigated only in recent decades and without a specific framework. This is while even in Iran, only a few studies have been carried out on this issue in natural and therapeutic environment frameworks. The present study aims to identify and introduce the methodological framework used in the studies on restorative urban environments to provide a suitable ground for domestic research by reviewing their results. To this end, using a meta-method approach, out of 136 English articles published in the period 1999-2019, 30 articles are selected. Next, they are coded and analyzed separately based on Saunders's research onion using content analysis. The results show that like natural environments, urban environments can have restorative quality if they observe certain conditions. The main course of methodology is based on quantitative Multiple -method studies relying on experimental and survey strategies. These studies are carried out using various types of environmental and individual self-response questionnaires and comparative and relational parametric statistical analyzes.