پديد آورندگان :
امان زادگان، الهام دانشگاه آز اد اسلا مي واحد شيراز - دانشكده معماري و شهرسازي، شيراز، ايران , طبيبيان، منوچهر دانشگاه تهران - دانشكده هنرهاي زيبا - گروه شهرسازي، تهران، ايران , امان زادگان، محمد دانشگاه آزاد اسلامي واحد ياسوج - دانشكده معماري و شهرسازي - گروه معماري، ياسوج، ايران , امان زادگان، مريم دانشگاه آزاد اسلامي واحد شيراز - دانشكده معماري و شهرسازي، شيراز، ايران , امان زادگان، حسين دانشگاه آزاد اسلامي واحد سپيدان - دانشكده معماري و شهرسازي، سپيدان، ايران
كليدواژه :
اولويت‌بندي سياست‌ها , بازآفريني شهري پايدار , بافت تاريخي شيراز , مناسبات نهادي
چكيده فارسي :
بافت‌هاي‌تاريخي به واسطه وجود بناها و مجموعه فضاهاي ارزشمند و روايت و قرائت واقعيت زندگي و فعاليت انسانهاي ساكن در آن در گذار تاريخ، واجد منابع غني فرهنگي، اجتماعي و ميراثي است. نياز به مداخله در بافت‌هاي‌تاريخي به دليل رفع نيازهاي شهرنشيني امروز و فرآيند فرسودگي طبيعي و دگرديسي كالبدي در طول زمان، امري غيرقابل انكار به نظر مي‌رسد. رهيافت «بازآفريني شهري پايدار» به جهت ملاحظات توأمان، جامع و يكپارچه ابعاد كالبدي، اقتصادي، اجتماعي، زيست محيطي، مديريتي، حقوقي، قانوني بيش از ساير سياست‌ها به حفظ سرمايه ميراثي-هويتي و به معناي دقيق كلمه توسعه و حفاظت پايدار تمركز دارد. مقاله حاضر در نظر دارد به اولويت‌بندي سياستهاي بازآفريني شهري پايدار در محلات چهارگانه بافت‌تاريخي شيراز بپردازد تا با ايجاد پيوند ميان دو مفهوم پايداري و بازآفريني‌شهري در محلات بافت‌تاريخي شيراز، تغييراتي در نحوه مديريت آن ايجاد و همزمان به بازآفريني اجتماعي، كالبدي، فرهنگي، زيست‌محيطي كمك كند و در نهايت منجر به سرزندگي، پويايي و ارتقاء منزلت و حيات مدني در بافت تاريخي گردد. داده‌هاي موردنياز تحقيق از طريق مطالعات كتابخانه‌اي، اسنادي، ميداني، گزارش‌هاي سازمانهاي دخيل در امر مديريت شهري و تكميل پرسشنامه به روش دلفي و مصاحبه از كارشناسان و خبرگان بافت تاريخي به روش اكتشافي گردآوري شده است. جامعه آماري، شامل شهروندان چهار محله از منطقه تاريخي- فرهنگي شيراز معادل 24871 نفر است. حجم نمونه با استناد به فرمول كوكران انتخاب و پرسشنامه به روش تصادفي توزيع و تكميل شد. بر اساس سياست بازآفريني شهري پايدار، سياستهاي طرح و برنامه‌‌هاي بافت تاريخي شيراز توسط روش‌هاي آماري چون تاپسيس فازي و آزمون تي تك نمونه اي مورد تحليل و ارزيابي قرار گرفت. نتايج حاصل از آزمون‌هاي آماري در راستاي اولويت‌بندي سياست‌ها حاكي از اين است كه مؤلفه‌هاي بازآفريني و پايداري در محلات بافت تاريخي شيراز پايين‌تر از حد مطلوب‌اند و سياست كالبدي با ميانگين 933/2 به عنوان بالاترين شاخص، سياست اجتماعي-جمعيتي، زيست‌محيطي، مشاركتي، فرهنگي- گردشگري، مديريتي، حقوقي و قانوني و اقتصادي به ترتيب با ميانگين 2/932، 2/920، 2/809، 2/778، 2/739 و 2/628 در رده‌هاي بعدي قرار دارند. با توجه به لزوم توجه به سياستهاي مديريتي و حقوقي در بافت‌هاي با ارزش تاريخي و نظريات هابرماس و فوكو در اين باب، نياز به ارائه رويكرد جديد و توجه به مناسبت‌هاي قدرتي و نهادهاي دخيل در بافت وجود دارد.
چكيده لاتين :
Historical areas have rich cultural, social and heritage resources due to the existence of buildings and
collections of valuable spaces and the narration and reading of the reality of life and the activities of human
beings living in it in the transition of history. The need to intervene in historical areas seems to be undeniable
due to the needs of today's urbanization and the process of natural erosion and physical metamorphosis over
time. The "sustainable urban regeneration" approach, due to the simultaneous, comprehensive and integrated
considerations of physical, functional, economic, social, environmental, managerial, legal dimensions, focus on
preservation, protection and development of heritage-identity capital preservation more than other policies. The
present article intends to prioritize sustainable urban regeneration policies in the four neighborhoods of Shiraz
historical context to create a link between the two concepts of sustainability and urban regeneration in Shiraz
historical area neighborhoods, changes in its management and at the same time social, physical, cultural, and
environmental regeneration and ultimately lead to vitality, dynamism, and the promotion of status and civic life
in the historical area. The data required for the research have been collected through library studies, documents,
field studies, reports of organizations involved in urban management and completing a questionnaire by Delphi
method and interviews with experts in historical area by exploratory method. The statistical population includes
citizens of five neighborhoods of the historical-cultural region of Shiraz, equivalent to 24871 people. The sample
size was selected based on Cochran's formula and the questionnaire was randomly distributed and completed.
Based on the policy of sustainable urban regeneration, the policies and plans of the historical area of Shiraz were
analyzed and evaluated by statistical methods like Fuzzy-Topsis & T test. The results of statistical tests in order
to prioritize policies indicate that the components of regeneration and sustainability in the historical area of
Shiraz are lower than desired and physical policy with an average of 2.933 as the highest index, socio-demographic policy, environmental, participatory, cultural - Tourism, management, legal and economic are in
the next categories with an average of 2.932, 2.920, 2.809, 2.778, 2.739 and 2.628, respectively. Given the need
to pay attention to managerial and legal policies in historically valuable areas and the theories of Habermas and
Foucault in this regard, there is a need to present a new approach and pay attention to the authority relations and
institutions involved in the context.
