تحليل انتقادي و مصداقي مواجهه استرآبادي با فلسفه

The Critical and Referential Analysis of the Astarabadi’s Confrontation with Philosophy

تحليل انتقادي معارف، زمينه تنقيح و تعالي آنها را فراهم مي‌كند. كمتر معرفتي مي‌توان يافت كه موفق به اخذ اتفاق و تحصيل اجماع شده باشد. هر معرفتي كم‌ و بيش مخالفان و منتقداني دارد. تفكر فلسفي نيز همواره مخالفان متعدد، با انگيزه‌هاي متفاوت و روش‌هاي متنوع روياروي خويش ديده است. جريان اخباريگري يكي از آنهاست كه اگرچه هيچ‌وقت به جريان غالب در حوزه تفكر شيعي تبديل نشد، اما رگه‌هايي از اين نوع تفكر همواره در اين فضا وجود داشته است. ملامحمدامين استرآبادي كه از اركان تفكر اخباري است، در بخشي از «الفوائد المدنيه» به نقد آراي حكما همت گماشته و با رويكردي دروني و مصداقي سعي در نقد و ابطال انديشه‌هاي حكمي نموده است. در اين مقاله به روشي تحليلي ـ مصداقي نقدهاي او را در محك سنجش، ارزيابي و داوري قرار داده‌ايم.

The critical analysis of teachings prepares the ground for their examination and elevation. Few teachings can be found that succeeded in obtaining a consensus and bringing about an agreement. Any teaching has, more or less, some opponents and critics. The philosophical thought has had numerous opponents with a variety of motivations and methods. The traditionalist group is one of them. Although this thought never turned into the dominant stream in the Shiite thought, there has been a taint of it in that sphere. Mulla Muhammad Amin Astarabadi, one of the pillars of traditionalism, reviews the opinions of philosophers in one section of his al-Fawa’id al Madaniyya, and uses an internal and referential approach to review and falsify the philosophical thoughts. In this article, we use an analytical-referential method to evaluate and judge his reviews.