عنوان مقاله :
واﮐﺎوي دﻗﺖ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎي ﺧﺸﮑﺴﺎﻟﯽ و ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﺷﺎﺧﺺ اﻗﻠﯿﻤﯽ در ﺟﻨﻮب ﺷﺮق اﯾﺮان
پديد آورندگان :
حجازي زاده ، زهرا دانشگاه خوارزمي - گروه آب و هواشناسي , پژوه ، فرشاد دانشگاه خوارزمي - گروه آب و هواشناسي , شكيبا ، هانيه دانشگاه خوارزمي - گروه آب و هواشناسي
كليدواژه :
خشكسالي , نمايه RAI و DI , بارندگي , پهنه بندي , جنوب شرق ايران
چكيده فارسي :
خشكسالي از مخربترين رويدادهاي آب و هوايي هستند كه باعث خسارتهاي قابلتوجهي هم در بخش منابع طبيعي و هم در زندگي انسانها ميشوند. هدف از اين پژوهش مقايسه كارآيي شاخصهاي خشكسالي و شناسايي بهترين شاخص در منطقه جنوب شرق ايران است. بدين منظور با استفاده از دادههاي بارش روزانه 30 ساله (2014-1985) از سازمان هواشناسي كشور و با استفاده از 8 شاخص پركاربرد بارش استاندارد، ناهنجاري بارندگي، درصد از نرمال، معيار بارندگي سالانه، نيچه، نمره استاندارد، دهك و z چيني در 19 ايستگاه هواشناسي استانهاي كرمان، هرمزگان و سيستان و بلوچستان دقت هر يك از شاخصها در تعيين شدت خشكسالي موردبررسي قرارگرفته است. پهنهبندي نيز در نرمافزار ARC GIS 9.3 براي خشكترين سال طي دوره آماري و مقايسه رده خشكسالي بسيار شديد دو شاخص انتخابي صورت گرفته است. دقت هر يك از شاخصها در مقياس ماهانه و سالانه مورد واكاوي قرار گرفت. در مقياس سالانه از سنجه كارآمد تقارن سال وقوع كمينه بارندگي با خشكسالي بسيار شديد در ايستگاههاي منطقه استفادهشده است. نتايج نشان داد كه در مقياس ماهانه جهت بررسي خشكسالي جنوب شرق كشور شاخص ديناميك بارش استاندارد (SPI) در بازه زماني 6 و 12 ماهه بهترين عملكرد را داشته است؛ اما در مقياس سالانه شاخصهاي ناهنجاري بارندگي (RAI) و دهكها (DI) در همه ايستگاهها كمينه مقدار بارندگي را با خشكسالي بسيار شديد نشان داده بودند كه بهعنوان بهترين شاخص شناخته شدند. شاخص نيچه نيز ضعيفترين عملكرد را در تعيين شدت خشكسالي در ايستگاههاي جنوب شرق ايران داشته است.