جايگاه فضاهاي عمومي در تحقق سياست هاي بازآفريني بافت هاي ناكارآمد: مطالعه موردي محله امام زاده يحيي(ع)

ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ ﺑﺮرﺳﯽ ﻫﺎ ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﯿﻔﯿﺖ زﻧﺪﮔﯽ در ﺷﻬﺮﻫﺎ ﺗﻨﺰل ﭘﯿﺪا ﮐﺮده ﮐﻪ اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﺗﺎﺛﯿﺮ زﯾﺎدي ﺑﺮ ﺗﻨﺰل زﻧﺪﮔﯽ ﺟﻤﻌﯽ ﮔﺬاﺷﺘﻪ اﺳﺖ. ﯾﮑﯽ از ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﻬﻢ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﮔﺬار ﺑﺮ زﻧﺪﮔﯽ ﺟﻤﻌﯽ ﻓﻀﺎﻫﺎﯾﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ ﺣﯿﺎت ﺟﻤﻌﯽ در آن ﻫﺎ ﺻﻮرت ﻣﯽ ﭘﺬﯾﺮد، اﯾﻦ ﻓﻀﺎﻫﺎ ﻗﻠﻤﺮوﻫﺎي ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺷﻬﺮﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ. ﻃﺒﻖ ارزﯾﺎﺑﯽ ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ اﺧﯿﺮا ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮان اﻧﺠﺎم داده اﻧﺪ ﻗﻠﻤﺮوﻫﺎي ﻋﻤﻮﻣﯽ در ﺳﻄﺢ ﺷﻬﺮﻫﺎ و ﺑﻪ ﺧﺼﻮص ﮐﻼﻧﺸﻬﺮﻫﺎ ﻫﻢ ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ ﮐﯿﻔﯽ ﻫﻢ ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ ﮐﻤﯽ دﭼﺎر ﺿﻌﻒ ﺷﺪﯾﺪي ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﻣﺎ در ﮐﻠﯿﻪ ﺑﺎﻓﺖ ﻫﺎي ﻧﺎﮐﺎرآﻣﺪ ﺷﻬﺮي (ﺳﮑﻮﻧﺘﮕﺎه ﻫﺎي ﻏﯿﺮرﺳﻤﯽ، ﺑﺎﻓﺖ ﺗﺎرﯾﺨﯽ و ...) ﺷﺎﻫﺪ ﻓﻘﺮ ﻓﻀﺎﻫﺎي ﻋﻤﻮﻣﯽ و در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﮐﺎﻫﺶ ﮐﯿﻔﯿﺖ زﻧﺪﮔﯽ ﻣﺮدم در ﺷﻬﺮﻫﺎ ﻫﺴﺘﯿﻢ. ﺑﻪ اﯾﻦ دﻟﯿﻞ ﯾﮑﯽ از ﺳﯿﺎﺳﺖ ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ اﺧﯿﺮا ﺑﻪ آن ﺗﻮﺟﻪ ﺑﺴﯿﺎري ﻣﯽ ﺷﻮد ﺑﺎزآﻓﺮﯾﻨﯽ ﺷﻬﺮي اﺳﺖ، ﯾﮑﯽ از ﻣﺤﻮرﻫﺎي ﻣﻬﻢ ﺑﺎزآﻓﺮﯾﻨﯽ ﺷﻬﺮي ﺗﻘﻮﯾﺖ زﯾﺮﺳﺎﺧﺖ ﻫﺎ و ﻗﻠﻤﺮوﻫﺎي ﻋﻤﻮﻣﯽ ﻣﺤﻼت در راﺳﺘﺎي ارﺗﻘﺎ ﮐﯿﻔﯿﺖ ﻣﺤﯿﻂ ﺷﻬﺮ اﺳﺖ. ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻦ ﺳﯿﺎﺳﺖ ﻫﺎ اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ از ﻃﺮﯾﻖ ﺗﻠﻔﯿﻘﯽ از راﻫﺒﺮد ﮐﯿﻔﯽ ﺑﺎ روﯾﻪ ﻫﺎي : ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ، ﻣﺸﺎﻫﺪه و ﺑﺮداﺷﺖ و راﻫﺒﺮد ﮐﻤﯽ از ﺟﻤﻠﻪ ﭘﯿﻤﺎﯾﺶ و ﭘﺮ ﮐﺮدن ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻫﺎي آن ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﺮم اﻓﺰار ﻫﺎي آﻣﺎري، ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ارزﯾﺎﺑﯽ ﻣﻌﻨﺎداري راﺑﻄﻪ ﻓﻀﺎﻫﺎي ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺑﺎ ﮐﯿﻔﯿﺖ زﻧﺪﮔﯽ اﺳﺖ و ﺑﺮاي اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﻣﺤﻠﻪ اﻣﺎم زاده ﯾﺤﯿﯽ)ع( ﮐﻪ در ﻣﺤﺪوده ﺑﺎﻓﺖ ﻧﺎﮐﺎرآﻣﺪ ﮐﻼﻧﺸﻬﺮ ﺗﻬﺮان و ﺑﻪ ﺧﺼﻮص در ﻣﺤﺪوده ي ﺑﺎﻓﺖ ﺗﺎرﯾﺨﯽ آن ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ را اﻧﺘﺨﺎب ﻧﻤﻮده اﺳﺖ. ارزﯾﺎﺑﯽ ﻫﺎ ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ ﺑﺮاﺳﺎس ﻣﺪل ﻧﻈﺮي و روش ﺗﺤﻘﯿﻖ ﻣﻨﺘﺨﺐ در اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎي ﮐﯿﻔﯿﺖ ﻣﺤﯿﻄﯽ: آﺳﺎﯾﺶ و راﺣﺘﯽ (88%)، زﯾﺒﺎﯾﯽ و ﻣﻨﻈﺮ (65%)، ﮐﺎرﺑﺮي و ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ (57%) و در ﻧﻬﺎﯾﺖ دﺳﺘﺮﺳﯽ (47%) و ...، در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﮐﯿﻔﯿﺖ زﻧﺪﮔﯽ ﻣﺮدم داراي اوﻟﻮﯾﺖ ﺑﺎﻻﯾﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ. در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻣﯽ ﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﮐﯿﻔﯿﺖ ﻓﻀﺎﻫﺎي ﻋﻤﻮﻣﯽ ﯾﮏ ﻗﺴﻤﺖ از ﮐﯿﻔﯿﺖ زﻧﺪﮔﯽ اﺳﺖ و ﺷﺎﻣﻞ ﺗﻤﺎﻣﯽ ﻓﺎﮐﺘﻮرﻫﺎﯾﯽ ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ ﺑﺨﺸﯽ از رﺿﺎﯾﺘﻤﻨﺪي ﺳﺎﮐﻨﺎن را از ﻣﺤﯿﻂ و ﻣﺤﻞ زﻧﺪﮔﯿﺸﺎن ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﯽدﻫﺪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﻣﺼﺪاق ارﺗﻘﺎ ﮐﯿﻔﯿﺖ زﻧﺪﮔﯽ ﺳﺎﮐﻨﺎن اﯾﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻣﺤﻼت از ﻃﺮﯾﻖ ارﺗﻘﺎ ﻓﻀﺎﻫﺎي ﻋﻤﻮﻣﯽ در ﺑﺎﻓﺖ ﻫﺎي ﻧﺎﮐﺎرآﻣﺪ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺑﺮﮔﯿﺮﻧﺪه ي ﻣﻮﺿﻮع اﺻﻠﯽ اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ اﺳﺖ.