هنجارمندي منطق

منطق مي‌گويد از يك مجموعه‌اي از گزاره‌ها، به‌عنوانِ مقدمه، چه گزاره‌ايي برمي‌آيد. منطق مي‌گويد چه زماني استدلال‌ها معتبر است و منطق مي‌تواند ناسازگاري نظريه‌ها را نشان مي‌دهد. ادعا بر اين است كه علاوه‌بر اين، منطقْ فرد را ملزم مي‌كند به استلزامات باورهاي خود باور داشته باشد و از باورهاي ناسازگار بپرهيزد. دراين‌صورت، به نظر مي‌رسد منطق به جز بررسي درستي استدلال‌ها، داراي شأني ويژه است. اين شأن ويژه كه آن را هنجارمندي منطق مي‌خوانند، دستوراتي براي مجردِ انديشيدن صادر مي‌كند و بدين ترتيب، آن را از ساير علوم متمايز مي‌كند. فرگه ازجمله مدافعان هنجارمندي منطق است كه منطق را همچون اخلاق، علمي هنجاري مي‌داند و درمقابل، هارمن معتقد است كه علم منطق هيچ‌گونه دخالتي در ارزيابي و راهنمايي استدلال‌هاي روزمرۀ انسان‌ها ندارد. در اين بين، مك‌فارلين با بيان دقيق مسئلۀ هنجارمندي منطق بر آن است كه كم‌اشكال‌ترين صورت از اين مسئله را به دست دهد؛ ولي فيلد با برداشتي اساساً هنجارين از مفهوم استلزام تلاش دارد تا هيچ مانعي بر سر راه هنجارمندي منطق باقي ‌نگذارد. نگارنده درپايان، نظر خود را دربارۀ هنجارمندي منطق خواهد گفت.