پديد آورندگان :
ﻣﻌﺼﻮﻣﯽ، ﺣﻤﯿﺪرﺿﺎ داﻧﺸﮕﺎه آزاد اﺳﻼﻣﯽ ﺑﻨﺪرﻋﺒﺎس - ﮔﺮوه زﻣﯿﻦ ﺷﻨﺎﺳﯽ , ﺣﺒﯿﺒﯽ، ﻋﻠﯿﺮﺿﺎ ﺳﺎزﻣﺎن ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت، آﻣﻮزش و ﺗﺮوﯾﺞ ﮐﺸﺎورزي تهران - ﭘﮋوﻫﺸﮑﺪه ﺣﻔﺎﻇﺖ ﺧﺎك و آﺑﺨﯿﺰداري ﮐﺸﻮر , ﻏﺮﯾﺐ رﺿﺎ، ﻣﺤﻤﺪرﺿﺎ ﺳﺎزﻣﺎن ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت، آﻣﻮزش و ﺗﺮوﯾﺞ ﮐﺸﺎورزي تهران - ﭘﮋوﻫﺸﮑﺪه ﺣﻔﺎﻇﺖ ﺧﺎك و آﺑﺨﯿﺰداري ﮐﺸﻮر
كليدواژه :
مدل CA ماركف , رودﺧﺎﻧﻪ ﺑﺎﻫﻮ , ﮐﺎﻧﺎل رودﺧﺎﻧﻪ , ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺳﻨﺠﺶ از دور , ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺳﺎﺣﻠﯽ
چكيده فارسي :
در سال‌هاي اخير سيلاب در رودخانههاي مناطق ساحلي، موجب تحميل متناوب خسارات ميلياردي شده است. عوامل مورفومتريك رودخانه و محيط‌هاي پيرامون آن و پيش‌بيني شرايط آينده مي‌تواند در برنامه‌ريزي و آمايش دشت‌هاي ساحلي موثر و ضروري واقع شود. دشت ساحلي دشتياري در منتهي‌اليه جنوب شرقي ايران قرار گرفته است. وقوع سيلاب‌هاي شديد و مخرب، در سال‌هاي اخير منجر به خسارات گسترده به اراضي كشاورزي و تاسيسات، ابنيه و ساكنان اين منطقه شده است. در اين پژوهش، تصاوير ماهواره‌اي لندست 5، 7 و 8 سال‌هاي 1987، 2001 و 2019، تصوير ماهواره‌اي سنتينل-2 سال 2020، بررسي‌هاي ميداني و نرم‌افزارهاي Envi 5.3 ،ArcGIS 10.4.1 و Idrisi TerrSet به‌عنوان ابزار تحقيق بهره گرفته شد. ابتدا، مقادير احتمال تغييرات كاربري اراضي در سال 2019 بر مبناي زنجيره‌هاي ماركوف به‌دست آمد. بر اين اساس بيشترين احتمال وقوع تغييرات بين واحدهاي رودخانه و دشت به ميزان 24.87 درصد و مزارع و رودخانه به ميزان 23.5 درصد حاصل شد. سپس، نقشه بيش‌بيني سلول اتومات سال 2019 و ضريب كاپاي كلي 95 درصد به‌دست آمد. باتوجه به دقت و صحت خروجي مدل سلول اتومات ماركف، نقشه پيش‌بيني كاربري اراضي و مورفولوژي رودخانه براي سال 2030 تهيه شد. با برازش دو نقشه سال 2019 و پيش‌بيني 2030 تغييرات محتمل در محيط رودخانه به‌دست آمد و شش نقطه بحراني در كانال رودخانههاي كاجو، دشتياري و باهو مشخص شد. در نهايت، به‌منظور تطابق نتايج با رويدادهاي طبيعي، رويداد سيلاب ژانويه 2020 منطقه دشتياري مورد بررسي قرار گرفت.
چكيده لاتين :
In recent years, flooding of rivers has resulted in destructive implications, especially in the coastal areas. Dashtyari coastal plain is located in the southeastern of Iran. The occurrence of destructive floods has led to extensive damage to agricultural facilities, buildings, and residents of the region in recent years. Morphometric factors of the river and its surroundings land-uses and their changes in the future are effective and necessary factors in the planning of coastal plains. Remote sensing is an applicable tool to investigate the past, present, and postcondition of rivers. The GIS-Ready layers included satellite images (Landsat 5, 1987; 7, 2001; 8, 2019; Sentinel-2, 2020), and specific software (Envi 5.3, ArcGIS 10.4.1, and Idrisi TerrSet), as well as the existence and fieldwork documents, have been used to achieve the research aims. Probability values of land-use changes in 2019 were obtained based on Markov chains. Accordingly, the highest probability of changes 24.87% and 23.5% were obtained between the river and plain units, and between farms and river, respectively. Then, an automatic cell prediction map of 2019 is accomplished with the overall kappa coefficient of 95%. According to the accuracy of the output of the cellular Automata Markov model, forecasted Land use and river morphology maps for 2030 were developed. Further, possible changes in the river environment were obtained by fitting the two maps of 2019 and forecasting 2030. Moreover, bank erosion was identified in the 6 critical points along the Kajo, Dashtyari, and Bahu rivers. Finally, the destructive flood event in January 2020 in the Dashtyari region was investigated to match the results with natural events.
