ارائه الگو بهينه كنترل داخلي با تأكيد بر نقش معيارهاي نظام راهبري: رويكرد هوش مصنوعي

Provide an optimal model of internal control with emphasis on the role of criteria Guidance system: artificial intelligence approach

كنترل‌هاي داخلي فرآيندي است كه به‌منظور كسب اطمينان معقول از تحقق هدف‌هاي سازماني صورت مي‌گيرد، با توجه به نقش راهبري شركتي در استفاده بهينه از منابع، ايفاي مسئوليت پاسخگويي، رعايت حقوق ذينفعان و شفافيت مالي، افزايش اعتماد به كنترل داخلي موردتوجه قرار مي‌گيرد. هدف اين پژوهش شناسايي عوامل مؤثر بر كنترل داخلي مطلوب در شركت‌هاي پذيرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران مي‌باشد. بدين منظور از اطلاعات 166 شركت طي سال‌هاي 1390 الي 1397 جهت آزمون فرضيه‌هاي پژوهش استفاده شد. آزمون متغير گزيني كه با استفاده از الگوريتم هوش مصنوعي تجزيه‌وتحليل مؤلفه‌هاي همسايه انجام شد نشان داده است كه از بين معيارهاي نظام راهبري نسبت مديران غيرموظف، نسبت مالكان نهادي، تخصص كميته حسابرسي جهت تبيين كنترل داخلي مطلوب شركت‌ها، بالاترين تاثير را دارد و همچنين جهت پيش‌بيني ميزان نقاط ضعف در كنترل داخلي شركت در سال آتي از روش الگوريتم قانون‌گرا چايد استفاده شد كه نتايج پيش‌بيني حاكي از قدرت بالاي الگوريتم هوش مصنوعي قانون‌گراي چايد (باقدرت بيش از 85 درصد) جهت پيش‌بيني مطلوبيت كنترل داخلي شركت‌هاي پذيرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران مي‌باشد.

Internal controls are a process that is performed in order to achieve reasonable assurance of the achievement of organizational goals. Considering the role of corporate leadership in the optimal use of resources, accountability, respect for stakeholder rights and financial transparency, increasing trust in internal control is considered. The purpose of this study is to identify the factors affecting the desired internal control in companies listed on the Tehran Stock Exchange. For this purpose, the data of 166 companies during the years 1390 to 1397 were used to test the research hypotheses. Variable selection test performed using artificial intelligence algorithm to analyze neighboring components has shown that among the criteria of the management system, the ratio of non-executive managers, the ratio of institutional owners, the expertise of the audit committee to explain the desired internal control of companies, and also for forecasting. Weaknesses in the internal control of the company in the next year, the Chad legalistic algorithm method was used. Keywords: leadership system, desirability of internal control, artificial intelligence approach