ترجمۀ فيلم‌هاي چندزبانه در دوبله

Translation of Multilingual Films: The Case of Dubbing

نمونه فيلم‌هاي متعددي وجود دارد كه به دلايل متعددي كارگردان يا نويسنده تصميم به استفاده از شخصيت‌هايي مي‌گيرد كه تك‌زبانه نباشند و به زبان ديگري غير از زبان اصلي فيلم صحبت كنند يا با فيلمبرداري در كشوري ديگر مكالماتي به زبان آن كشور انجام مي‌شود. در اين صورت كار تيم ترجمه و دوبله سخت‌تر خواهد بود كه بايد با توجه به محدوديت‌ها و شرايط خاص تصميم درستي اتخاذ كنند. تحقيق حاضر با بررسي 6 فيلم چند زبانه بر آن است كه به بررسي نحوۀ ترجمۀ فيلم‌هاي چند زبانه در دوبله بپردازد. نمونه‌هاي زبان سوم موجود در 713 دقيقه از اين 6 فيلم براساس مدل تحليلي زابالبياسكو و كوريوس (2014) گردآوري شد. در گام بعدي ترجمۀ اين موارد از نسخۀ دوبله استخراج و براساس مدل كوريوس و زابالبياسكو (2019) دسته‌بندي شد. داده‌ها حاكي از آن بود كه در دوبلۀ اين فيلم‌ها، در اكثر موارد زبان سوم با راه‌كارهايي چون پخش صداي شخصيتي كه به زبان سوم در فيلم اصلي صحبت مي‌كند يا ترجمۀ واجي كه دوبلر آن را بيان مي‌كند، حفظ شد. اين تحقيق جهت آگاهي دانشجويان ترجمه براي آشنايي با راهكارهاي پيش رو براي ترجمۀ فيلم‌هاي چند زبانه مي‌توان راه گشا باشد. مقايسۀ نسخۀ اصلي و دوبله و تحقيقات در اين زمينه باعث آگاهي صنعت دوبله و در نتيجه توليد محصولاتي با كيفيت بهتر البته از منظر زبان‌شناسي مي‌شود. در ضمن تحقيقات بيشتري نياز است تا به جمع‌بندي جامع‌تري از انواع روش‌هاي موجود براي دوبله يا زيرنويس فيلم‌هاي چند زبانه رسيد.

There are numerous films that the director or scriptwriter decides to use bilingual characters in them. Moreover, a foreign language may be observed because of shooting a film in a foreign country. In this case, the translator and the dubbing team may face difficulties. The aim of the present study is to examine the translation strategies in multilingual films. To this end, 713 minutes from six films were scrutinized to gather all the third language instances based on Zabalbeascoa and Corrius’s (2014) model. Then, their counterpart translations were extracted from the dubbed versions and classified based on Corrius and Zabalbeascoa’s (2019) model. The results revealed that the third language was maintained in most cases. In this sense, the character’s voice was repeated or the voice actor read the phonological translation. The results could be useful for translator trainees to become familiar with the possible translation strategies in multilingual films. Moreover, further research on this issue can improve dubbing quality, at least at linguistic level. However, further investigations are demanded to have a comprehensive list of possible alternatives for dubbing or subtitling multilingual films.