هويت‌يابي مكاني-فضايي عناصر شهري با تأكيد بر مؤلفه‌هاي كالبدي–عملكردي (مطالعه موردي: مساكن بومي جلگه‌ي غربي گيلان)

Locative-spatial identification of urban elements with emphasis on physical-functional components (Case study: Indigenous housing of the western plain of Guilan)

مسكن به‌عنوان يكي از مهمترين عناصر شهري محسوب مي‌شود كه هويت‌يابي مكاني-فضايي آن مي‌تواند القاءكننده‌ي نوعي وابستگي و احساس تعلق و تعهد در بين ساكنان گردد. با اين حال، امروزه كالايي شدن مسكن و توجه به سودآوري اين بخش، عدم توجه به الگوهاي سنتي و عناصر هويت‌ساز را در طراحي ساخت‌وسازها به دنبال داشته است. با توجه به اهميت مسكن و هويت‌مندي آن، هدف از تحقيق حاضر بررسي هويت‌يابي مكاني-فضايي مساكن شهري با تأكيد بر مؤلفه‌هاي كالبدي–عملكردي و كاربست آن‌ها در طراحي مساكن آتي در راستاي دست‌يابي به هويت پايدار و ارتقاي حس و تعلق مكاني در جلگه‌ي غربي گيلان (شهرهاي تالش، صومعه‌سرا و رضوانشهر) مي‌باشد. در اين راستا، روش تحقيق كاربردي با ماهيت توصيفي-تحليلي مي‌باشد كه براي جمع‌آوري اطلاعات از روش اسنادي-ميداني (مشاهده، مصاحبه و پرسشگري) استفاده شده است. جامعه‌ي آماري تحقيق نيز مساكن شهرهاي مورد مطالعه مي‌باشد كه از روش نمونه‌گيري هدفمند براي انتخاب حجم نمونه استفاده شده است. همچنين به‌منظور تجزيه و تحليل اطلاعات از آزمون‌هاي تحليل واريانس، ضريب رگرسيون و پيرسون بهره گرفته شده است. يافته‌هاي تحقيق نشان مي‌دهد كه بيشترين تأثيرگذاري بر هويت‌يابي مساكن محدوده‌ي مورد مطالعه بر مبناي شاخص‌هاي كالبدي-عملكردي مربوط به مؤلفه‌ي انطباق مسكن با ساير فضاها و عملكردها مي‌باشد. همچنين در شهرهاي تالش و صومعه‌سرا در وهله‌ي دوم انطباق مسكن با اقليم و در رضوانشهر انطباق مسكن با فرم و عملكرد قرار دارد. همچنين مي‌توان گفت كه مهمترين عامل هويت‌يابي مكاني-فضايي مساكن جلگه‌ي غربي گيلان تشابه/تمايز (تشابه مساكن با يكديگر در منطقه و تمايز با مساكن مناطق ديگر) مي‌باشد.

,Nowaday the commodification of housing and attention to the profitability of this sector, has led to a lack of attention to traditional patterns and identity-building elements in the design of construction. Considering the importance of housing and its identity, the purpose of this study is to investigate the spatial identification of urban housing with emphasis on physical-functional components and their application in designing future housing in order to achieve sustainable identity and promote a sense of place in the western plain Guilan (Talesh, Someehsara and Rezvanshahr cities). In this regard, research method is applied with descriptive-analytical in nature, which has been used to collect information from documentary-field method (observation, interview and questioning). The statistical population of the research is also the housing of the studied cities, which has used the purposeful sampling method to select the sample size. Also have been used for data analysis of variation analysis, regression and Pearson coefficients. The research findings show that the greatest impact on the identification of housing in the study area is based on physical-functional indicators related to the component of housing adaptation with other spaces and functions. Also it can be said that the most important factor in the spatial-spatial identification of the western plains of Gilan is similarity/differentiation (similarity of houses with each other in the region and differentiation with the settlements of other regions).