تحليل روايت شناسانۀ داستان حضرت يوسف (ع) با تكيه بر روايت شناسي ساختارگرا

The narration analysis of the story of Joseph relying on the structuralism narration

داستان يكي از موضوعات اساسي و مهم قرآن است و بخش عظيمي از مطالب قرآن كريم به صورت داستان است و به نوعي مانند يك داستان بيان شده، تا اثربخشي آن بر مخاطب بيشتر باشد. داستان در قرآن، كار هنري مستقل و جداي از ساير موضوعات اصلي آن نيست، بلكه ابزاري براي به تحقق رساندن هدف هدايتي و تربيتي است. داستان حضرت يوسف(ع) از جمله داستان هاي بلند قرآن است كه به نوعي يك رمان قرآني به حساب مي آيد و دربردارندة همة عناصر يك رمان است كه با بياني هنري به يك امر معنوي مهم پرداخته است. در اين داستان حوادث به گونه اي طراحي شده است كه مي توان يك تحليل ساختاري جامع و يك ريخت شناسي همه جانبه از عناصر داستان ارائه داد. پژوهش حاضر مي كوشد با بررسي عناصر رمان و تحليل ساختاري آن در داستان حضرت يوسف، جلوة زيبايي شناسانه و اعجاز قرآن كريم را در بيان مطالب قرآني بررسي كند و از اين طريق شاخصه هاي مهم داستان پردازي را در قرآن كريم با تكيه بر اين سوره تبيين كند. اجمالاً يافته هاي پژوهش نشان مي دهد همة شيوه هاي داستان پردازي در اين سوره(داستان) رعايت شده است؛ شخصيت پردازي آن در طرحي دقيق و منظم دارد، حوادث داستان داراي توالي منظمي هستند، بازگشت زماني و پيشواز زماني بدر بخش خواب و رؤيا به طور كامل در اين داستان مشاهده مي شود و بين جنبة ديني داستان و بعد هنري آن تلفيق منطقي صورت گرفته است.

Stories are among the most basic and important contents of Qur'an and a major proportion of the content of Qur'an is in the form of stories in order to enhance its efficacy as well as its aesthetic manifestation for the audience. Above all, its main role which is guiding mankind is shining together with its other contents. Therefore, stories in Qur'an are not artistic works independent of other main contents, but only tools among available tools to implement its guidance and educational purposes. Joseph's story is one of the long stories in Qur'an which to some extent is regarded as a historical novel and includes all the elements of a novel which using an artistic expression has dealt with an important spiritual issue. In this story, incidents have been designed in such a way that a comprehensive structural analysis as well as a full-scale morphology can be presented. This study attempts to investigate Qur'an's aesthetic manifestation and miracle in the expression of Qur'an's contents applying the elements of a novel to and structurally analyzing the Joseph's story and to delineate important features of stories in Qur'an relying on this Sura.