تحليل سيستمي تقسيم سياسي فضا در ايران

تقسيمات كشوري به عنوان يكي از ابزارهاي سازماندهي با دو هدف بهينه كردن مكان‏ها و بهينه كردن كاركردها و فعاليت‏ها صورت مي‏پذيريد كه نهايتاً سبب بارورسازي ظرفيت‏هاي درون‏مكاني و دستيابي به توسعۀ محلي، ملي و منطقه‏اي خواهد شد. حال از آنجا كه تصميمات نادرست مرتبط با فضاي جغرافيايي كشور مي‏تواند با توجه به وجود شرايط طبيعي نامتوازن، عدم توزيع يكنواخت منابع حياتي و وجود يك سيستم حكومتي متمركز كه منجر به عدم توزيع بهينۀ جمعيت و امكانات در كشور ايران شده است؛ مي‏تواند موجب بروز و ظهور عوامل چالش‏زاي گوناگون، ناهمگوني‏ هايي همچون توسعۀ نامتوازن استان‏ها و بطور كلي ايجاد آثار منفي بر منافع كشور شود. در اين ميان شناخت چگونگي اثرگذاري عناصر و عوامل مؤثر بر تقسيم سياسي فضاي ايران با هدف كسب ديد واقع‏ بينانه و همه‏ جانبه در اين زمينه، جهت رفع و حل چالش‏هاي موجود و كاهش و كنترل آثار منفي عوامل و عناصر نامبرده جهت تحقق اهداف تقسيم سياسي فضا ضروري مي‏باشد. بنابراين، پژوهش حاضر از نوع توصيفي تحليلي با روش جمع‏آوري اطلاعات كتابخانه‏اي ميداني و بكارگيري آزمون استنباطي فريدمن جهت شناسايي و اولويت‏بندي عوامل مؤثر بر تقسيم سياسي فضاي ايران در قالب تفكر سيستمي انجام شد. سپس از طريق تحليل سيستمي همراه با ارائۀ مدل در بستر نرم‏افزار vensim به ارزيابي ميزان و چگونگي نقش‏آفريني عناصر مؤثر در تقسيم سياسي فضاي ايران پرداخته شد. در نهايت دريافتيم از ميان عوامل مؤثر شناسايي شده، سه عامل شكل حكومت، عوامل غيررسمي  و جمعيت غالباً بيشترين تأثير منفي را بر تقسيم سياسي فضاي ايران دارند.